दोषी

बि जे बान्तवा

तिमी मलाई दोषी कहिल्यै नसम्झनु
किनकी दोष हामी दुईमानै थियो
तिम्रो गहिराइमा म डुब्न सकिन
तिमीले पनि त मेरो हृदयको दर्पन चिहाएनौ
तिम्रो सबै पलहरुमा साथ दिने कसम खाएँ
कसम निभाउने समय पनि त दिएनौ
तिम्रो गोरेटोमा कसैले हिरामोती जडित पुल बाँधिदिए
पछी यो गरीबको झुपडी धाउने गोरेटो पनि त भुलेउ
मैले तिमीलाई मेरो जिन्दगीको अमुल्य गहना सम्झे
तर तिमी अर्कैको बगैंचामा सजिन पुग्यौ
त्यसैले मलाई दोषी नसम्झनु दोष हामी दुइमानै थियो!!

नाङ्गो सभ्यता

चन्द्र गुरुङ्ग

ए सुन्दरी !
तिमी, कामको लागि
फैशन-शोहरुमा शरीरमाथिको लुगा
फाल्छौ एउटा-एउटा गर्दै,
दाम पाउनको लागि
हिंड्छौ रैम्पमा मस्त
ब्रा-पैन्टीमा 'कैट-वाक' गर्दै
र नाम कमाउनको लागि
मुस्कुर।उँछौ कातिल मुस्कान
विज्ञापनहरुमा अंग प्रदर्शन गर्दै ।
अनि भन्छौ-
यो त आधुनिकता हो ।
यो त सभ्यता हो ।

तर म भन्छु
यदि नाङ्गीनु नै सभ्यता हो भने
हाम्रा पूर्वज बढी सभ्य थिए ।
जो नाङ्गै हिंड्थे,
नाङ्गै सुत्थे
र खेल्थे नाङ्गै ।
हामी त,
सभ्यता र आधुनिकताको यो दौडमा
अगाडि होईन
धेरै पछाडि परेका छौं ।

मन लाग्छ

एस के पूर्वेली

देशलाई फर्केर हेर्दा
रुन मन लाग्छ
हिजो भन्दा आज झन
दर्दनाक झै लाग्छ
मानवरुपी शरीरहरु
एकाएक कंकालमा
परीणत हुदा
कतै मानवियता नै
छैन कि ? जस्तो लाग्छ
लहान भैरवा परासी
घट्ना सम्झदा
दोषीउपर तुरुन्त कारवाही
गर्न मन लाग्छ
गौर नरसंहार हेर्दा
आयोग गठन गरी
कारवाही गर्न मन लाग्छ
हिजो भन्दा आज झन
दर्दनाक झै लाग्छ
बाढी पीडीत देख्यो भने
राहत लिएर जान
मन लाग्छ
भोकमारी चलेको ठाउ
देख्यो भने दुइ छाक
खुवाउन मन लाग्छ
कपिलवस्तु सम्झ्यो भने
मधिशे र पहाडेको
समायोजन गर्न मन लाग्छ
तसर्थ
देशलाई जहा भए पनि
फर्केर हेर्न मन लाग्छ
हिजो भन्दा आज झन
दर्दनाक झै लाग्छ

लाहुरे फूल

टंक वनेम

तिमीले नभोगेको डेथ भ्याल्ली भोगेर
रातो पहाडको गहिरो नदीहरु
अटप्पे जङ्गलका
काँडाहरुले घोचिन्दै
उक्लि रहेछु उकालै उकालो
ओर्ली रहेछु ओरालै ओरालो
लम्बी रहेछ
जीवनको आरोहावरोह ।

भनेका थियौ
पट्टक्कै सुहाएन है
तिम्रो नाम
लाहुरे फूल
खोइ कहिले फेरिन्छ त
मेरो नाम
सूर्यमुखी र
कनक चम्पा भएर
कहिले बन्द गछौ कुन्नी ?
डायस्पोरामा बसेर
दुःख भोग्नुको पिडा
कहिले थुन्ने हौ
आमालाई संम्झेर बग्ने
आँसुको यो दोभान ।

तिमी संम्झिन्छौ
म मान्छे मात्र मार्छु
युद्ध मात्र गर्छु
तरवार मात्र उध्याउछु
बन्दुक मात्र पड्काउछु
धरोधर्म
म कहाँ
मान्छे मात्र मार्छु र
तिम्रै जस्तो एउटा
मायाको पहाड उभेको छ म भित्र
तिम्रै जस्तो इच्छाका
कुइनेटाहरु घुमेका छन फनफनी
र
मनका नदीहरु बग्दै गई रहेछ सलल
ति म्रो इत्छाका धागाहरुमा उनिएका
रहर लाग्दै भविश्य जस्तै त छ मेरो मन
जसरी दुख्छ
सुस्ता महेसपुर मिचिन्दा तिम्रो मन ।

युद्धभूमिमा होमिनु
मेरो रहर हो कि - वाध्यता
इतिहास बिना कहाँ
वर्तमानको निर्माण भएको हो र ?
तिमीले पनि त पढेकै छौ
सत्ता टिकाउने बादशाहहरुको इतिहास
कस्लाइ पो हुन्छर
बमको चोइटा
सुनु सुनु लाग्ने
संगीतको मूर्च्छना
कस्लाइ पो हुन्छ र ?
दुइ दिन बाँच्ने जीवनलाई
डेथ भ्याल्लीको रहर ।

सत्य त त्यहि हो
अर्काको बन्दुक बोकेर
मर्दैन देश प्रेम
डलरको खेतिमा
उभ्दैन स्वाभिमानको पहाड
स्वीकार्य छ
मेरो नाम फेरि देउ
म अब-
लाहुरे फूल हुन चाहान्न
तिमी जस्तै हुन चाहान्छु
दुरुस्त तिमी जस्तै ।

केहि हाईकू

केदार संकेत

1
सोझा नारीको
फाइदा नउठाउ
मित्रको विन्ती ।

2
मौलिक हक
श्रीमातीको प्रसंसा
अध्यारो घर ।

3
पाहूनाहरु
वरिपरिका मात्र
ज्रि्रोको स्वाद ।

4
परजिवीको
खोक्रो सूख्खा ढाडमा
झूसिले किरा ।

5
राजनितिमा
दार्शनिक भावना
घर यूकेमा ।

6
घरभरि नै
मात्र पाहूनाहरु
मासू र भात ।

7
दूइटी स्वास्नी
अघोषित कानुन
मारमा कान्छी ।

8
कान्छी साथैमा
नेपालमा एउटी
पाकेको पिलो ।

9
आडम्वनाको
राजनितिक खोकाई
चिनेको चोर ।

10
भाषणै पिच्छे
स्वतन्त्रताको कूरा
कूण्ठित मन ।

नयाँ वर्ष लागेछ

दिलिप योन्जन

मिठा सपनामा डुब्दा डुब्दै

सुख र शान्ति खोज्दा खोज्दै

कुन बाटो कता जाउँ हेर्दा हेर्दै

मन भरिको सवाल र जबाफको युद्धले

एक पना बेदना, बिरह र गीत

लेख्दा लेख्दै गन्तब्य भुलिएछ

न त हिँदेर उदेश्य भेटियो

न त खोजेर केही नै पाइयो

आफ्नै ब्यथा, कथा अनि पीडा

त्यही घर, भिता अनि फुटेको सिसा

हेर्दै बसियो, गर्न केहि सकिएन

घाम छिरेको छ, पानीले भिजेको छ

दिन दिन भन्दा भन्दै महिना बितेछ

महिना गन्दै हिजो बेलुकी लडेको

बिहान उठ्नै नपाई ओछ्यान मै

नयाँ बर्ष लगेछ।

त्यो दिन कहिले आउला भनी

मेहेनतको पसिना बगाएर

शिखर चुम्ने आसै आसमा

दिन रात, रात दिन गरी

परिबर्तन आउने बिश्वासमा

मैनवती भै अन्धकारमा बले

न त कसैले देख्यो ढुख

न त कसैले सोध्यो पीडा

उकुस मुकुस उत्साही भाबनाहरु

लह - लह फुल्न नपाउदै

मन भित्र भित्रै ओइलिएर

झर्न नपाउदै फेरि फुल्ने आसमा

नयाँ पालुवा भै फेरि पलाउन खोजे

उमेर नपुगेर दिन गन्दै बस्दा

नयाँ बर्ष लागेछ ।

चाड पर्व लाग्यो

रमाउने रमाइरहेछ

हरौने हराइ नै रहेछ

हुनेलाई छदैछ

नहुने खोज्दैछ

भएर पनि हराए जस्तो

सबै चिज छैन सस्तो

सबै फोस्रो खाली खाली जस्तो

देखिने लाज छोप्नलाई

खाली हात साहुको आस

दुईको चार, चारको आठ

जता टेके नि अभावै अभाव

यता नि भिर, उता हेरे तीर

खेत नि छैन, बारी नि बगायो

एक छक त दुख सुख

अब त त्यो पनि हरायो

जाने ठाउँ खोज्दा खोज्दै

मुल बाटो र चोर बाटो हेर्दा हेर्दै

नयाँ बर्ष लागेछ।

खेत बारीम अन्न पाक्ला

अभाबको सागरमा मुना पलाउला

एक गाँस भए पनि सँगिनीसँग हाँसेर

भत्किएको भिता टालेर

मक्किएको खम्बा फेरेर

खुल्ला आकासमा सेउला हालेर

हावा हुरी नआउन्जेल सम्ममा

नयाँ डोब र किल्ला गाडेर

पहरोमा टहरो हालुँला

फाटेको चोली च्यातिएको फरिया

त्यो नाग्गेभुन्तेलाई भोटो

खुशीले आत्मा छल्किन्छ, पोखिन्छ

पसाइसकेको धान

फलिसकेको मकै

असिना पानीले कुट्नै कुटेछ

भत्केको कर्म, हारेको भाग्य

पुरिएको डोब र भत्किएको किल्ला

च्यातिएको मन सिउदा सिउदै

नयाँ बर्ष लागेछ।

जाडोमा कक्रिन्दै रात रातभरि

गर्मीमा पाक्दै दिन दिनभरि

माघको जाडो साट्नलाई

खुल्ला अकास, त्यो पेटी

बिहानीको शितसगै बिउझेको निद्रा

रात भर छट्पटिदा देखेको सपनी

महलको सिसाहरुमा देखिने नाग्गो जबानी

साहुको आठ, बारा, बीसको काहानी

दुर्भाग्यको रेखा मेटिएला कि भनी

बुढि आमा अनि बाबुको सपना

एउटा पेटिकोट र अर्को इस्टकोट फेर्न

एकादेशको कथा झै भा छ

फाटेको छ, च्यातेको छ देख्दैछु

कति हाँस्छ खिसी गरेर

कति रुन्छ आफ्नै ढुख सम्झेर

कोही भन्छ शत्रुलाई पनि यस्तो नपरोस्

आमाको आशिर्वाद

बाबुको हाकिम हुने बरदान

सँगिनीको दुखेर भिजेको आत्मा

अभाबले पोलेको दुधे बालक

सोच्दा सोच्दै, हिड्दा हिड्दै

नयाँ बर्ष लागेछ।

AUSTIN, TEXAS, USA

hyounjon111@gmail.com

गजल

बसन्त मोहन अधिकारी

कति बाँचौ संसारमा, सधै मरी मरी ।
छोड्नु पर्यो जीन्दगीलाई आज मैले हरी ।

आकसको गगनमा घुम्छु भन्ने जोडी
हान्यौ छुरी मुटु बिच किन होला चरी ?

साथै बाँच्छु भनि भनि गयौ चोट छोडी
त्यै चोटले लडेको छु यहाँ घरी घरी ।

मन्दिरको बाचा कसम गयौ तिम्ले तोडी
मन्दिरमा अब जाँदा के के माग्छौ परी ?

हाँसो दिई आशु लिए जन्म नाता तोडी
हान्यौ लाठो यो गोडामा नउँठोस झै गरी ।

नत आज हिड्न सक्छु न गगनमा उड्न
आँखै बन्द हुने गरी बष्र्यो आज झरी ।

यति मिठो माया दियौ कहाँ राख्औ गोडी
हाँसी रह्यौ संसारमा मेरो बुर्की छरी ।