सन्चे दाई र मेरो मित्रता

स्यानु पाईजा

सन्चे दाई र म सेल रोटी पार्टनर
दशौ चरणको सेल रोटी पकाईसक्यौ
आफत्व सेलरोटी जोडिए जस्तै जोडिन्छ
फुर्सद नै कहाँ छ र ? अरु वेला
मुस्किलले मिलाइको बिदाको तालमेल
सेलरोटी पकाउनु मै बर्वाद गरे जस्तै लाग्छ
भबिस्य र पैसा भन्दा भन्दै बर्तमान खुम्चिए जस्तै
रोटीको फन्को धुम्दै गर्दा मुवाईल बज्छ
सन्चे दाई को काली एफएम टु्युन हुन्छ
मेरो सेलरोटी ट्रेर्निङ्ग शुरु हुन्छ
सेलरोटी सेलरोटी नै हो ढंग नपुगे रंगले हुदैन
सन्चे दाई को काली एफएममा समचार सकिउन्जेल
रोटी पुरै बिग्रिसकेको हुन्छ, टुक्रा टुक्रा सेलरोटी
पकौडा, मस्यौरा आकारमा मेरो मजाक उडाउछ
रोटी हेरेर मेरो मुड बिग्रन्छ
एफएम सुनेर सन्चे दाईको मुहार बिग्रन्छ
आलुदम ले बिग्रेको सेलरोटी सच्चाएर निल्दा
सितन बिना पनि निल्न सकिने छिमेकी पानी
बढि नै निल्यौ हामीले आलुदम सँगै
मैले सेलरोटी बिगारेर सरी दाई भने
छिमेकी पानीले असर देखाउदै गए पछि
सन्चे दाईले काली एफएफको रि-बोर्डकास्ट गर्नु भयो
बिना बिज्ञापन बज्ने काली एफएमको समचार
मिस्की बिशिष्ट श्रेणीमा पास भई
उस्को साथीहरु अमेरिका पढने अरे
बिक्की पनि पढाई बिगार्ला जस्तो छ
रातबिरात कता कता हुईकन्छ
उतै पठाउन पाए सिध्रिन्थ्यो कि
पानी तान्ने मोटर बिग्रे छ
फलानाको अल्सरको अपरेसन
फलानाको के के जाती के जाती
समचार नसकिदै रुन्चे ब्रेक लाग्छ
रुन्चे ब्रेक को बिच बिचमा समचार
रुन्चे दर्शक, श्रोता रुन्चे तालमेल मिलाउछ
सन्चे दाई र मेरो विकएण्ड यस्तैमा जान्छ
बिग्रेको सेलरोटीमा आलुदम,गम एन्ड गम
यसरी नै बग्दै छ सन्चे दाई र मेरो मित्रता
बिग्रेको सेलरोटी जस्तै जिवन आलुदमको बलमा
छिमेकी पानीमा बग्दै र ओत लाग्दै
काली एफएमको समचार उस्तै छ
टेलिभिजनको सिको गर्छ
हरेक पल प्रत्यक्ष्य प्रसारण गर्छ
थुप्रै पटकको बिग्रेको सेलरोटी पछि पनि
सेलरोटी खाने रहर र मित्रता यथावत छ।
सन्चे दाईको २५ बर्ष टक्दै गर्दा
मेरो १२ बर्ष चल्दैछ प्रदेशमा
सन्चे दाई र मेरो मित्रता

पात्लेखेत-७, म्याग्दी

यो सन्देश हामी सबैलाई

गणेश मगर

१. यो सन्देश हामी सबैलाई

उठ जाग सबै नेपाली दीदी बहिनी दाजू भाई
यो सन्देश हामी आम नेपाली जति सबैलाई
आखिर किन हामी बस्छौ सबै यँहा डराई?
आयो पालो हाम्रो देखाऊ पौरख सबैलाई

अब कतिन्जेल बस्ने एस्तो डरपोक काएर भएर ?
आछ दिन हाम्रो बढौ हामी सबै हातेमालो गरेर
बिहानी को सूर्य किरण संगै तातो राप सापट मागेर
बनाऊ हाम्रो देश हामी आफै एक जुट बनि मिलेर

यदि तिमी हामी आफु आफै बसे डराई
जान्छ हाम्रो सस्कृति आफै बिलीन भई हराई
अनी गार्हो पर्छ फेरी हाम्रो सस्कृति फरकाई ल्याऊनलाइ
आयो पालो हाम्रो अब कोही नबसौ है कोही संग डराई

जस्को हातमा कलम कपि छ ज्ञान को ज्योति लिई आऊ
जस्को मस्तिस्क मा बुद्धि छ राम्रो बिचार लाइ लिई आऊ
जस्को सरीरमा बल छ घमन्ड लाइ परै त्यागी मिल्काई आऊ
आखिर जति मनमा पीर ब्यथा भए पनी हासी हासी सान्तिको बिगुल फुकी आऊ ...

२. धोधारमा छु
खसेका तारा गन्दै
उस्लाइ नै मागेथे
चोखो छ त्यो मन भन्दै
साचोमाया साचेथे

आखिर सुन्य रैछ संसार
उस्को माया पाउन सकिन
स्वार्थी नै रैछ उस्को हेर्ने नजर
जति गरेनी उस्को साथ पाइन

कुरै नबुझी जलाए आस्थाको दियो
निस्ठुरी हावाको झोकाले निभायो
अन्जानिमा गांसे चोखो पिरतीको साइनो
निर्मोहिले मलाइ छोडी शत्रु हँसायो

मुर्ख बनि रोपेथे बैसको बगैचामा
फुल त्यो साचो पिरतीको
उस्को स्वार्थ ले भरिएको मनमा
फुल त्यो गोड्न नपाइ कोपिलामै झरिगो

एक्लै-एक्लै धोधारमा छु म आज
जोडी ढुकुर एकै साथ नहुदा
यादमा उस्को पागल घायल प्रेमी झै छु आज
उस्ले मलाइ छोडी शत्रु हंसाउदा

३. म
म त एक रातो गुलाफ को फूल हु
आखिर मेरो त अस्तित्व नै राम्रो छ
लाग्छ त्यसैले होला म त अरुको नजर मा
भाग्य मानी पो छू की केहो
म त केवल स्वच्छ मन
सुगन्ध र मिठो वास्ना लिएर
माया पिरातिको डोरों माँ बेरिएर
सधै प्रेम र प्रेमिका को निमित्त्व
माया मा बेचिएको छू मेरो त जीवनको
गोरेटो नै राम्रो छ तर तिम्रो ??
आखिर तिमी त परेऊ ..................................
तिमी त परेऊ
प्रेम को प्रतिक एक
राम्रो गुलाफ को फूल
त्यसैले होला तिम्रो त
सबै संग राम्रो सम्बन्ध छ
तर ...............................तर
म त केवल मानिश न परे
आखिर मेरो त जता गएनी
कर्मै अभागी सबैको नजर मा
गिरेको छू अनी लाग्छ मलाई
आखिर .......................आखिर
म त केवल स्वार्थी र निठुरी मन
लिएर हिडेको छू मेरो त केवल
लक्ष्य बिहीन मन पो छ की केहो
त्यसैले होला लाग्छ मलाई
आज भोली म त केवल
सबैको नजर मा एक
डरपोक अनी स्वार्थी
र
लक्ष्य बिहीन मानिश को रूप मा
हाम्रो नेपालको नेता झै गरि
कहिले येता त कहिले उता
सरिरहेको छू बिना लक्ष्य
पागल झै दोबाटो मा शांति को सपना
बोकी हिडिराहेको छू
अब त
मलाई नै लाग्छ की मेरो त
जिउनु को अर्थै के हो आखिर
म त केवल सबैको नजर मा
बन्दूक,पिस्टल र बारूद को साथ साथै
घुसले भरिएको पैसा मा पो बेचींएको रहेको छू .......

केही विम्बमा रत्नपार्क...

प्रकार अन्तर

एउटा मान्छे, रत्नपार्कतिर
छाता किन्छ-समय ओढ्छ ।
घडी किन्छ-समय हेर्छ ।
किताब किन्छ-समय पढ्छ ।
चस्मा किन्छ र देख्छ समय-
निलो,पहेंलो,कालो,रातो.........

व्यस्त फुटपाथको
एउटा कुनामा,
अक्टोपस-ज्योतिषले हात हेर्यो,
अनिश्चित जीवनको
र बताइदियो-
भीरमा अझै रातो फरिया
अल्झिरहेको छ;
अझै धेरै बर्ष, त्यहीं अल्झनेछ;
घाम-पानीले नफाटुन्जेल,
पहिरोमा भिर नखसुन्जेल ।

बदाम-पानी बेच्ने
एउटी केटीलाई दिनभर
चपाइरहन्छन् केही आँखाहरुले ।
उ मेरी बहिनी हो ।
बाँच्नुको अनैतीक परिभाषामा,
उनिहरुले सोचेजस्तो,
आफ्नै मासु बेचेर
बाँचेकी छैन उ;
खहरे जीवन !

अल्ली पर
ओभर-हेड ब्रिजमा,
व्यापारी चिच्याइरहेछ-
अल -आएटम-पाँच, अल आएटम-पाँच .........
एकोहोरो
मिल कराए झैं ।

२०६७-०४-०१, रत्नपार्क, काठमाडौं

चमेलीको चिठी

दिव्य गिरी

सधैंको जस्तै आज पनि
तिम्री दुःखी चमेलीको सादर प्रणाम
तिम्री विरही चमेलीको सदा सम्झना ।

हिजो-अस्तिका चिठीहरू
आँसुले लेखेथें
विछोडको पीडामा बगेको आँसुले कोरेथें
तर आज यो चिठी
रगतले लेखिरहेछु
हो, रगतले
तिम्रै भाइहरूको रातो रगतले
तिम्रै दाजुहरूको तातो रगतले
तिम्रै आमा-बुबा र
दिदी-बहिनीहरूको आलो रगतले ।

साँच्चै, मेरो प्रिय खसम
यतिवेला यो वर्तमान
रगतको आहालमा चुर्लुम्म डुबेको छ
यतिवेला यी बस्तीहरू
आँसुको झरीमा निथ्रुक्क रूकेका छन् ।

मेरो प्रिय परदेशी खसम,
हिजोआज,
म स्वयम् घाइते बाँचिरहेछु
म स्वयम् पीडाको पहाड अग्लिरहेछु
म स्वयम् आँसुको नदी बगिरहेछु
र, कसरी लेखुँ गाउँघरको खबर
घरहरू बलेको खबर
मनहरू जलेको खबर
रगतको आहाल जमेको खबर
आँसुको भेल बगेको खबर
अलाप-विलाप र रूवाबासिको खबर
गन्ति गर्नै नभ्याउने लाशहरूको खबर
दिनदिनै मलाम जानु परेको खबर
सम्पूर्णमा भन्नुपर्दा सिँगै देशले बरखी बारेको खबर ।

देखेर हजारौं टुहुराहरूको मुहार
देखेर हजारौं विधवाहरूको अनुहार
हरदम यो मन हजारौं टुक्रामा विभक्त हुन्छ
हरदम यो छाती चरचरि चिरिन्छ ।
खासै भन्नुपर्दा यतिबेला
चराहरूको चिरविर गुञ्जने आँगनमा
बन्दुक र बम् पड्किरहेछन्
परेवाका बथान उड्ने आकाशमा
भय र त्रासको मुस्लो उठिरहेछ
अशान्ति र अँध्यारोको आँधी चलिरहेछ
यस्तो परिवेशमा
यो सङ्कटग्रस्त देशमा
मेरो प्यारो खसम् ,
तिम्री चमेली पनि सुरक्षित छैन ।

त्यसैले यसवेला
मभित्र तिमीभन्दा पनि बढी
शान्तिको खाँचो छ
तिम्रो मायाकोभन्दा पनि बढी
शान्तिको भोक छ ।

माया र घृणा

इश्वर चाम्लिङ

माया गर्छ यो मन माया गर्नेहरूलाई
घृणा गर्छ यो मन घृणा गर्नेहरूलाई
किन घृणा गर्नु कसैलाई...
घृणा नै पाउनलाई...घृणीत हुनलाई
माया गरेर सबैलाई के घाटा हुन्छ तिमीलाई
तिरस्कार गरे कसैलाई तिरस्कारै मिल्छ तिमीलाई
माया गर्छ यो मन माया गर्नेहरूलाई
घृणा गर्छ यो मन घृणा गर्नेहरूलाई
किन घृणा गर्नु कसैलाई...
तिरस्कार पाउनलाई...तिरस्कृत हुनलाई
कस्ले गर्छ र माया नगरे माया कसैलाई
उपेक्षा मनमा राखे उपेक्षा मिल्छ तिमीलाई
माया गर्छ यो मन माया गर्नेहरूलाई
घृणा गर्छ यो मन घृणा गर्नेहरूलाई
किन उपेक्षा गर्नु कसैलाई...
उपेक्षा नै पाउनलाई...उपेक्षित हुनलाई
तिरस्कार पाउनलाई...तिरस्कृत हुनलाइ
　
ब्रुनाइ,
०१ अगस्त २०१०

नभने निस्ठुरी मलाई

रामु गैरे

तिमीलाई भुलेको कहाँ हो र प्रिय?
सधैं भरी मुटुभित्र नै बसेकी छिउ
ति अतितका क्ष्यणहरुलाई सम्झी
सपनीबाट बिउझदा पनि झसँग झस्केकी छिउ।

बाध्यता नै त्यस्तै पर्‍यो प्रिय निस्ठुरी भनी नभने
बिदेशको जिन्दगी कस्लाई के थाहा?
सालौ बिती गए भनेर मेरो बाटो हेरी
ति दुखी दिन हरुलाई कत्ती पनि नगने।

बिहे भएको दुई महिनै मै तिमीलाई एक्लै छोडि जादा
मलाई पनि त मेरो मन कस्तो कस्तो भईराछ
तिम्रो बेदना पनि थाहा छ प्रिय तिमीले नभने पनि
तिम्रो भित्री मन पनि मेरो जस्तै धुरु धुरु रोइराछ।

तिमी सँग बिदा भई बिदेश तिर लाग्दा केही समय पछी
साथीभाईहरु भन्थे लौ हेर एयरपोर्ट आयो
तर मेरो ध्यान भने कस्तो चिन्तामा थियो
तेसैले त मलाई भने फर्कौ फर्कौ झै लाग्यो ।

यो कस्तो अभिनय

टेक थजाली मगर

अतिथि गौतम केसिको सारेगम सुनेर
अक्टोपसको अभिनय देखेर
कविको मन न हो एउटा कविता त कोरु भन्छ
विवेक हराउदा देखि ख्याती गुमाउदा सम्म
बिरेनहरु जन्मन छोडेका छैनन
रक्षकनै भक्षक भएपछि
मैनाको चित्कारले पाएन न्याय
नत सुन्तलीको साहसले पायो
पिडित पक्षलाई मानसिक पिडा
शिवाय !
यहाँत मान्छे कुटिन्छन,लुटिन्छन,भुटिन्छन
भक्तमानहरुलाई धम्की आईरहन्छ
नमिता सुनिताहरुको आत्माले पनि
कहिले सम्म धाईरहने हो न्यायलय
पिडितलाई राहत होईन आहत हुन्छ
एक न्यायधिस सदर गर्छ
अर्को न्यायधिस बदर गर्छ
तै चुप मै चुपको बौद्दिकताले
हेलामा बाचेका छन सर्बसाधरण नागरिकहरु

महाशय
कानुन छ तर कार्बाही नभएपछि
जनचाहनाको आस्था माथि दिउसै बलत्कार भएको छ
दु:खको साथ भन्नै पर्छ
सस्तो छ यहाँ अवैध गर्भपतनको लोक प्रियता
सर्बोच्च शिखर सगरमाथा र शान्तिको देशमा जन्मेको मन्त्रालय
अनि
सम्बन्धित निकायहरु
कर्मचारिको शरिरमा पनि बोसो लागेपछि
गरिदैन देश भक्ति भावनाको कदर
नयाँ नेपालमा
हेर त दलाली तन्त्रको स्वतन्त्रता
क्रिक पार्क र सारजाह रोला पार्कमा भोक-भोकै सुताएको

देरा अल होर लान्जमा
हेर त बेरोजगार युवाहरुलाई रुवाएको
धेरै भयो धेरै
कहिले अमेरिका पठाउने डिभीको नाममा
कहिले कोरिया पठाउने चिठ्ठाको नाममा
थाहा छ
बेरोजगार युवाहरुलाई ठगेको छ
भ्रममा पारेको छ बिस्तारवादले
हो नयाँ नेपालमा
सिमितलाई धनि बनाएर
धेरैलाई शरणार्थी बनाएको छ
पूजीवादले ! साम्राज्यवादले !!

यता खाडीको हाउसमेडमा नेपाली चेलीको कथा अर्कै छ
कवि भन्छ तिमी गैरकानुनी हौ
उनिले भने श्रम मन्त्रालयको कागज देखाउछिन
कविको कविता नक्क्ली हो या हाम्रो देशको कानुन
प्रिय पाठक,
कि कवि भ्रममा अभिनय गर्दैछ?
उल्तै उनको प्रश्न थियो
धुम्रपान मध्यपानलाई बहिस्कार गर्ने
हाम्रो देशको क्रान्ति कहा पुग्यो होला
अस्ति भर्खरै
कृष्ण सेन स्मृतिको ब्रिगेडमा
दुई कमरेडको शव फेला पर्‍योरेनी हो?
हो,कविको मन न हो बहकिन्छ यसरीनै
कहिले देउमाया समुन्द्रमा हराएको सूचना
कहिले बबिता थापाको आत्म हत्याको खबर
बल्झिन्छ्न झमक कुमारी र तसलिमाहरुको आत्म कथाहरु

कविले कविता लेख्न खोज्छ
प्रवासीएका धेरै धेरै जिज्ञासु मनहरुले भन्न थालेकाछन
यो कस्तो अभिनय हो कवि ज्यु?
र

लिले गुरुङ तमुको प्रस्तुति
मेरो कथा मेरो सङ्घर्षको पानाहरु पल्टाउदै
लिलेको जीवन कथा मात्रै होइन
धेरै-धेरै लिलेहरुको कथा समेटिएको कुरा गर्दै
कवि पनि क्रान्तिकारी बन्न खोज्छ र प्याच्च बोल्छ
सारङ्गीको र्‍याई-र्‍याईसँगै
सलाम छ जिज्ञासु मनहरुलाई
सलाम छ लिले गुरुङ तमुका बिचारहरुलाई

कविको अभिनय जारिनै छ
एक हुल महेन्द्र केसीहरु
यही बाटो हिडेका छन
बाँच्नुको अर्थ खोज्दै
सिस्टमको सदुपयोग गर्न
विकासको मुल फुटाउन
वर्ग बिभेदको अन्त गर्न
एकताको माला उन्नुपर्छ भन्दै
नानी,बाबु स्कुल जानु पर्छ है, भनेर सम्झाउने
निर्दोष केटा-केटीको अभिभावक बन्दी छन बन्दी
एक सर्जक तर बेरोजगार गगन
कतै न कतै अवशर पाईन्छकी भनेर
पुरानो साईकलमा कान्तिपुर नगरी घुम्दैछ
यथार्थमा

उ
एक नमुना
यो कस्तो अभिनयको पात्र हो
पुरानो कालो एक छाया यही बाटो हिडेकोछ
आखा लोभि मनपापी शिक्षकहरु
बोर्डिङ पढाउन तिर लागेछन
दु:खले कमाएको सिमित अर्थतन्त्र
कुईरेन कुईरे बन्न थालेको धेरै भो धेरै
बिचरी बुढी आमा ! बिचरा बुढो बाबा !!
अनि गाँउ घरमा बाझो खेतबारीले पनि
काठमाण्डौलाई धिक्कारेको धेरै भो धेरै
साच्चै सिमितलाई मात्रै आफन्त बनाएकोछ काठमाण्डौले
बिहान बेलुकी के खाँउको जमातलाई चिन्दैन काठमाण्डौले
यो कस्तो अभिनय
यहाँको निती नियम अन्धो हुन सक्छ
र त
प्राकृतिक प्रकोप, दैवी प्रकोपले पनि
दुर्गमको गाँउ बस्ति निमुखालाई नै सताउछ
दलित दिन दु;खीहरुलाई बढी रुवाउछ

हाम्रो स्वास्थ्य सुरक्षाको सामग्री घटना स्थलमा कछुवा बनेर पुग्छ
हवाई उडानवाट खरायोले घटना स्थलमा अवलोकन गर्न पुग्छ
कठै ! अकाल मृत्‍युको खबरहरु छापिएको धेरै भो पत्रपत्रीकाहरुमा
समाजवाद,जनवाद,
प्रजातन्त्र,गणतन्त्र र लोक तन्त्रको नारा बोकेर
हाम्रो वातावरणिय सन्तुलन
काला पत्थर देखि कोपनहेगन सम्म नपुगेको कहा होर?
राष्ट्रियताको नाम बेचेर
अनावश्यक खर्च गर्नेहरु यही बाटो हिडेको पनि धेरै भो धेरै

tek_thajali@yahoo.com