विक्रम सुब्बा
किताब
लेखिँदैछ अब एउटा नयाँ किताब
मानिसहरू भन्दैछन् –
किताबको कुनै पनि अध्यायमा
राजाका जुँगावाला टोपीले शिर उठाउँने छैन
रानीका कुटील मुस्कान कतै पोतिने छैन
युवराजका कामुक ठट्टाहरूको विवरण लेखिने छैन
युवराज्ञीको शिरमा दैवी शक्तीको ताज पहिर्याहइने छैन
के के होला त त्यो किताबमा ?
किताबको कुनै पनि खण्डमा
कुनै पनि पार्टीको अड्डा
टाँगन घोडाहरू बाँध्ने अस्तवल हुने छैन
मन्त्रालयका नयाँ कुर्सीमा
पुरानो छाँयाले जागिर खाने छैन
व्यापारीको बगैँचाका हाँगाहरूमा
बेभिचारका सन्तानजस्ता फल फल्ने छैन
कतैबाट संचालित कुनै पनि सिल्लीले
संसदको माइकबाट विष फुक्ने छैन
गाउँ-घर टोल-टोलको सुरक्षाको निम्ती
कुनै बन्दुकेको राइफल भर्ति हुने छैन
के के होला त त्यो किताबमा ?
किताबको कुनै पनि दफामा
महिलाका स्वच्छन्द आँखा थुन्ने चस्मा हुने छैन
रैथाने मानिसको किपटका पर्खालबाट ढुंगाहरू थुतेर
पुराण वाचन गर्ने कसैको आशन निर्माण हुने छैन
स्वदेश गानका धुनहरूको बाढी चल्दा
अपहेलित-दलितहरूको ढुकढुकीलाई पहिरोले तान्ने छैन
मधेसका निकुञ्जहरूबाट निस्किरहेका सुगंधहरूलाई कसैले
देसद्रोही कुर्ता र अनागरिक सुरुवाल पहिर्याउँने छैन
कर्णालीको नौरंगे डाँफेको पखेटा फसाउँने इन्द्रजाल हुने छैन
के के होला त त्यो किताबमा ?
किताबको कुनै पनि हरफमा
लिम्बुवानको कोठेवारी कञ्चनजंघामा स्वतन्त्र डुल्ने
ध्वाँसे चितुवालाई कैद गर्ने पिंजरा हुने छैन
खम्बुवान-अरुणको सुसेली छेक्ने पहरा हुने छैन
तमुवान र मगरात डुबाउँने पाताले छाँगो हुने छैन
थारुहट र तामाङसालिङको निधारमा कालो वादल हुने छैन
झुप्राका छानाहरू उडाउँने वतासको तुफान हुने छैन
खलंगातिर झरिरहेको बहुमुल्य जडीबुटीउ
उपन्यासको कुनै घाइते पात्र हुने छैन
तराइका अन्न सिरिफ चण्डालका लोकगीतको गेडा हुने छैन
के के होला त त्यो किताबमा ?
किताबको कुनै पनि अनुसूचिमा
मानिसको मुटु-कलेजो भेदन गर्ने सुइरो हुने छैन
छोरी-बुहारीको अस्मितालाई मुडाझैँ चिर्ने खञ्जहर हुने छैन
किसानको खेतले विधवा बस्ने मौसम आउँने छैन
मजदुरका हातहरूलाई तुरुङ ठोक्ने शान्ति हुने छैन
विद्यार्थीहरूको पठन-पाठन रोक्ने घडी घुम्ने छैन
गायकले गीत गाउँदा कुनै हुकुमी ताल बज्ने छैन
कविहरूका अराजक उडानलाई बाँध्ने संहिता हुने छैन
स्वर्गजस्तो यो मेरो मुलुकमा
राक्षस उत्पादन गर्ने कारखाना हुने छैन
अब तिमी नै भन,
के के होला त त्यो किताबमा ?
