नयाँ बर्ष

छक्कु उदासी

आयो फेरी पनि नयाँ बर्ष
मान्छेले नयाँ चाहेरै होला
केश फुल्यो, दाँत झर्‍यो
आफै पुरानिएको नमिठो बोध
दिन गन्यो, रात गन्यो
कता कता चसक्क दुखाई
आफ्नै उमेरमा एकजोड
अनबरत घुम्ने घडीको सुइले
झस्किदै छन, मानबिय चेतना
आफ्नै मृत्युको दिन छोट्याउँदै
अलि कति बोध तर धेरै अबोध
पुरानो भन्दा नयाँ चाहेरै होला
फेरी पनि च्याटिए भित्ताका पात्रोहरु
पल पल थोत्रिएका जीवनको अर्को अध्याय
तर कहिलै आफु खुसी मर्न नचाहाने
बिचरा ! मान्छेको त्यो अदभुत चाहाना
दिन दिनै थोत्रिएका ती महल र बस्तीहरुमा
नयाँ पात्रो टाँगेर नयाँ अनुभुति गर्ने
धन्यनै हो ! मानिसको आदम्य मानसिकता
तै पनि यनकेन, जसो तसो नयाँ बर्ष
चाउँरीदै गएको जिर्ण गाला
नयाँ उमंगका अप्राकृतिक लाली
सुन्य गन्तब्य, लर्टर्दै दुई पैदल
केहि त होला की भन्ने नयाँ जोस
कटेली परेका एक जोर ओठ
नयाँ खुसीको झिनो आश
अब्यक्त ला....मो.. सुस्केरा
उ....फ... नयाँ बर्ष

गजल

मनोज मनसुन काफ्ले

घामको लालीमा तिम्रो तश्विर भेटियो
फुलको डालीमा तिम्रो तश्विर भेटियो ।

शहरमा पर्चाभेटें तिम्रो मात्र चर्चाभेटें
उनका तालीमा तिम्रो तश्विर भेटियो ।

डाँडापारी दाउरा घाँस धेरै गर्यौ अरे
खोला खालीमा तिम्रो तश्विर भेटियो ।

कतिलाई बाड्ने गर्छौ तिम्रो तश्विर
खेतकोआलीमा तिम्रो तश्विर भेटियो ।

असारमास खेतमा मनसुनी वर्षा हुदा
धानको बालीमा तिम्रो तश्विर भेटियो ।

पौष ७ कुवैत

एउटा टालोभित्र


सूर्यविक्रम याक्खा

र्झछ पात वसन्तको निमन्त्रणमा
सुस्ताएका व्यतित जीवन
खहरे खोला संगै
आंधी हुरीको प्रभा नगरी
खाडीहरुमा वगरिहन्छ ।
टुसाएका कलिला मुनाहरु
यो जुनीमा संगै मर्ने-वांच्नेका
मायाहरु................।
एउटा टालोभित्र वांधेर
मुटु मिच्दै वहकी रहन्छ ,
सपना-सपना भित्र रम्दै ,
कल्पना-कल्पना भित्र रम्दै ,
एउटा विशाल महल सजाउदै ,
हकी कति चिटिक्क परेको ...२ ।
मिठा विचारले भरिएका मनहरु
मन-मनै हुन्छ .....,।
छोडीएका टालो भित्रका सगुन ,
छोडीएका टालो भित्रका माया ,
चिरा-चिरा भै चिरिन्छ ,।
अनि दुख्छ घाऊहरु ..........।
कसैलाई थाहा नदिई
(सुटुक्कै )
टालोभित्र वांची रहन्छ .........!!
मोरङ,हाल - साउदीअरब रियाद ,

What I Stand For


Pancha Vismrit

I am climbing up the mountain of days
Up to which the top looks so high
Where I can see
My sparkling Mt. Everest from
And I can see my homeland from
The days seem to be so colorless
which to lend me colors of rainbow
That to paint
That to decorate my diaspora
The days appeared to be so cruel
Being like flood and landslide
As I cross a jungle
Or a precipices
And no sooner I am about to reach a village
Than It blocks and destroys my ways
Which the ways to my destination
Every second counts
Moments are felt still
Days are like more than years
Awaiting just awaiting
Walking is a bravery
And it is so complicated
I am climbing up ups and ups
But I am descending down and down
Along the life path
Up to which the bottom looks so close
To the end ultimate end of own...
And where I stand for great loser

Friday 12 2010
Jeddah Saudi Arabia

तिन टुक्रा


गणेश मगर

1.
बनेर अन्जान गरे चोखो माया
भएछ म बाट भूल
क्ष्यण भर को निम्ति राख्यो उस्ले संगाली
पाए धोका स्वार्थी धमिलो रैछ माया
छोडेर गईं सम्झना को फूल
रुदै छू अहिले म यहाँ
सम्झेर उनीलाई मन है मेरो बाँधी
पश्चाताप को आँसु ले पखाली ................

2.
नयन भरि रोदन
आँसु छ गहभरी
तिमि आफै भन
छोडी जाने निर्मोही
पोल्छ यो मेरो मन
तिम्रै यादले घरि-घरि
बिर्सी तिमीलाई हाँसु म के गरि?

3.
भो अब त रुदिन भन्छु
रसिन्छ यी नयन हरु
उफ सम्झन्न अब त भन्छु
आउछ तिम्रै मात्र यादहरु
थाहै नपाइ चिरिन्छ यो मन जता ततै

झ्याली माया


रामु गैरे

मिठा मिठा सपना देखाइ
सँगइ मर्ने सँगइ बाच्ने कसम खाइ
मलाई न घरको न घाटको बनाइ
सुखै सँग राख्छु भनेकै थिए २,४, पैसा कमाइ
बिश्वासघात गर्यौ अरु पराइको हात समाइ

कहाँ गए ती बाचा कसमहरु
किन दियौ झ्याली मायाको बचनहरु
ब्यर्थै माया गासेछु हर पलमा साथ दिन्छु भन्ने सँग
मलाई के थाहा ? रैछ तिम्रो माया बिदेसी डलर गन्ने सँग
खै कस्तो माया लगाएछु बैमानी पराइ बन्ने सँग

जती बिर्सने कोशीस गर्छु पापिनिकै याद आउछ
उसैको याद ले हरेक पल पागल सरी बनाउ छ

बिछोडको ३ महिना पछि !!!

यती सुन्दर जिन्दगी झन्डै खेर फाल्य थे
जवानीको माया प्रिती सब थोक जस्तो मान्या थे

तर रहेन छ !!!
अर्घाखाँची - चिउरामाटी अहिले दुबइबाट

रातसँग सावधान


केशर थुलुङ

त्यो कालो डर लाग्दो
त्यो अँध्यारो अनकन्टार
सम्झदाखेरि नै
आङ जिरिङ्ग-जिरिङ्ग हुने
जहाँ पाइलाई पिच्छे
मृत्यु हुन सक्ने
केवल अविवेकीहरु
यात्रा गर्ने भयभित
त्यो रात

ग्यारेन्टी दिएर त
म भन्न सक्दिन
त्यो कोलाहल
त्यो अन्यन्त्रित रात
ति म्रो निम्ति
मेरो निम्ति
अनि समग्रमा भन्नुपर्दा
हाम्रो निम्ति
सभ्य हुन सक्छ
अपराधी हुदैन भनेर

म सानो छँदा
हजुरबाले पनि सुनाउनुहुन्थ्यो
बाले पनि भन्नुहुन्थ्यो
त्यो रात
त्यस्तै थियो रे
आजभोलि त
म स्वयम्ले भोगिरहेको छु
अस्ति राति
माथिल्लो गाउँ, तल्लो गाउँमा
हिजो राती
पल्लोगाउँ, वल्लो गाउँमा
भयनक बनेर आयो

साँच्चै रात
रात नै हुदोरहेछ
न त आकषिर्त देखिन्छ
न त गुहार्न सकिन्छ
क्रोधको आवाज लिएर
अजङ्ग बनेर
आउने गर्छ
तपाई हामीबिच

त्यसैले
सावधान ! रातसँग
ठाडै निल्न नपाओस् हामीलाई
हाम्रो रगत पिउन नपाओस्
त्यो उज्यालो नआएसम्म
चनाखो, चतुर रहौँ ।

हालः दुवाई

बाङ्गे बगर


स्यानु पाईजा

सयौ चोटी पैदल नापेको बाङ्गे बगर
ओहर-दोहोर गर्दा गर्दै बाङ्गे बजार भयो
सोझो पसेर बाङ्गो निस्कने यो बाङ्गे बजार
बाङ्गे बजार का सस्ता रक्सीहरु
यो बाङ्गे बजार ओहोर दोहोर मा
कति को जीबन सोझिन नसक्ने गरी बाङ्गिएको छ
रातारात यो बाङ्गे बगरवाट बाङ्गे बजार
बाङ्गे बजार बाट आधुनिक शहर बन्छ
अब यो बगर छैन
अब यो बजार बाङ्गो छैन
नदि का किनाराहरु सोझिएका छन
सोझो सुकिला भबन ठडिएका छन
तर मलाई अझै पनि बाङ्गे यो शहर देख्दा
बाङ्गे बजार को सस्तो रक्सीले
फरररै अग्रेजी बोल्दै बाटो नाप्ने
दौतरीहरु को सम्झना आउछ
कसै कसै ले भन्छन यो शहर अझै पनि बाङ्गो छ
गल्ली गल्लीमा अझै पनि सस्तो भट्टीहरु छन
यसो त यो अचेल सबै ब्यस्त छन
स्यवयम बाङ्गो बगरमा नांङ्गो सुत्नेलाई थाहा छैन
कुन कुना मा के छ ? अचेल यहाँ पुगेर हेर्दा
सय थरिका चाउचाउका च्याउसै अनुहार
कुपोषण बोकेर उभिएको बोर्ड देखिन्छ
बियर,भोड्का,कोला,टोला,झोला,हजमोला
हर्लिक्स, सँङ्गिनी सुई,डिलक्स कन्डम
बोर्डिङ स्कुल,बैक,मनि टार्नसफर एजेन्ट
होल्डीङ बोर्डहरुको स्ट्याण्ड बन्छ यो शहर
कनिकनि पढेर अँग्रेजीमा लेखिएको बोर्ड
आफु पुग्ने ठाउँ बटुवालाई सोध्नु पर्छ यो शहरमा
थाहा भएर या नभएर पुर्वको ठेगाना पश्चिम देखाउछ बटुवा
रिसाएर साईला-माईलाहरु रिसले भन्छन
बांङ्गो बगर मा बनेको बाङ्गो शहर
यहाँ बाङ्गोहरु भेटिन्छन
सोझोहरु रेटिन्छन
आफैले नापेको बाङ्गे बगरमा हराएका साईलाहरु
मलाई हाँस्न मन लाग्छ
फेरि उहि दौतरीहरु सँग
बाङ्गे बजार पसेर सस्तो रक्सीले टिल्ल परेर
पुरानै बाङ्गे बगर नाप्न मन लाग्छ
अब यो सम्भव छैन यो बगर अब बांङ्गो बगर होईन
यो बजार अब बाङ्गे बजार छैन
परिबर्तित बाङ्गे बगर अचेल नामी शहर हो।

पात्लेखेत-७, म्याग्दी

मेरो कविताको उपयोगीताहरु


निर्भीक राई

(म कवि भएको औचित्य)

मेरो कविताहरु मेरो गुरुहरु भएको ।
जसले ज्ञानको राँको बाली
अँध्यारोमा मलाई डोर्‍याउने ।
मेरो कविताहरु मेरो अभिभावकहरु भएको ।
जसले गलत बाटोमा हिँड्न मलाई रोक्ने ।
मेरो कविताहरु मेरो साथीहरु भएको ।
जोसँग बातमार्दा, खेल्दा वा डुल्दा
मेरो पट्यारलाग्दो क्षणहरु फाल्न सजिलो हुने ।
मेरो कविताहरु मेरो आँगन वा कोठेबारीमा
मुस्काएको फूलहरु भएको ।
जसमा नजर लडीबुडी गर्दा
मलाई रमाइलो लाग्ने ।
मेरो कविताहरु मेरो अर्धाङ्गिनी भएको ।
जसले मेरो चोटहरु सुम्सुम्याउने ।
मेरो कविता मेरो असामर्थ्य र
बुढेउलीको लौरो भएको ।
जसले खडा हुनु र लम्कनु मलाई सहारा दिने ।
मेरो कविता मेरो घरको Swiming Pool भएको ।
जहाँ मैले चाहँदा म पौडी रमाउने ।
२०६७ असोज २१, मनमैजु, काठमाण्डू ।
जन्मथलो - भोजपुर, नेपालेडाँडा
पेसा - स्वतन्त्र अध्ययन र लेखन ।

गजल


दिव्य गिरी

सधैं तिम्रो फोटो हेरी बसिरछु
दिनरात चिठी पढी बसिरछु ।

न दिनमा भोक, न रातमा न्रि्रा
तिमी आउने दिन गनी बसिरछु ।

देख्दैनन् कोही हृदयको घाउ
तिम्रै पिरतीमा जली बसिरछु ।

टाढाको मायाले मलाई रुवायो
त्यै माया जालमा परी बसिरछु ।

मंसीर २८, २०६७

गजल


आचार्य प्रभा

( अनुराधा प्रती समर्पित गजल )

शाहसको आसुँ झार्न सिकायौ अनुराधा तिमीले
राहतको पूल तार्न सिकायौ अनुराधा तिमीले ।

ममत्वको भिक्षा बाँड्न लगाइ मनबाटै यसरी
कलेजीको माया सार्न सिकायौ अनुराधा तिमीले ।

हिंडेकीथ्यौ कछुवाको चालमा गन्तब्यमा पुग्न नै
कहिल्यै नि हुन्न हार्न सिकायौ अनुराधा तिमीले ।

नारीहरु बन्दछन् नि अतिनै कोमल र कम्जोड
मनलाई हुन्न मार्न सिकायौ अनुराधा तिमीले ।

सहनशिल भइे नारी जातको बन्नु पर्छ प्रतीक
सह्रिदयी मन पार्न सिकायौ अनुराधा तिमीले ।

रचना -११ /२२ /२०१०

प्रतियोगी कविलाई सुझाव


निर्भीक रार्इ

(खेलकुदको जस्तो कविताको प्रतियोगिता नहुने)

पुरस्कार थाप्ने अवसर मिल्न त परै जावोस्
वाचन गर्ने मौकाको आसले पनि
कविता प्रतियोगितामा तिमीले कविता नभिडाउनु ।
निर्णायक मण्डलको आँखाहरुले
कमसेकम एक खेप पिइदिने आसले प्रतियोगितामा
कविता भिडाउनु सम्म ठीकै हुने ।
किनकि निर्णायक मण्डलमा
ति म्रो नाता वा चिनारु नहुन सक्ने ।
त्यस्तै तिम्रो कवितामा
देश दुखेको र बलात्कृत भएको,
भूगोल मिचिएको, हिमालको हिम्मत,पहाडको पहरा,
तरार्इको त्राण (ह ह,प प, त त मिलाइएको शब्दचयन),
जिजीविषा, आमा, सपना, अलिकति, नीलो,
टाँग्नु, अनुवाद हुनु, युद्घ, वा बुद्घ शब्दहरु नभए
निर्णायक मण्डलको धुरन्धर आँखाहरुले
तिम्रो कविता नरुचाइने ।
किनकि निर्णायक मण्डलको प्रकाण्ड कविहरु
लामा र पुरोहितझैँ पूर्वाग्रही र परम्परावादी हुनाले
प्रयोग र परिवर्तन उन्मुख ति म्रो कविता
उनीहरुको नजरमा तिरस्कृत हुने ।

२०६७ भदौ, मनमैजु, काठमाण्डू ।
जन्मथलो - नेपालेडाँडा, भोजपुर
पेसा - स्वतन्त्र अध्ययन र लेखन ।

सनाखत


बिमल गिरी

अतित भन्नु मात्र हो
समय त बगिरहेछ
निरन्तर
अनौठो अनुभुति
बर्तमानको थालनीमा आएर
बगेको नदी फर्कदैन
समयले पर्खदैन
एक धर्सो गल्तिहरुमा
बिगतका काला भित्ताहरुमा
सनाखत हुन्छ
बलौटे यात्रा
पछ्यौरी ओडेर ।
निर्दयी नबन
तिम्रो उत्पिणन बुझ्छु म
जहाँ तिमीले
तिम्रा सबै अनुभुतिहरु
सम्पूर्ण आभास
अर्पण गरिरहेछौ
हार्दिक बनेर
इतिहास रचिरहेछौ
प्रलय तस्तै आधी बनेर ।
अन्तरद्वन्द कठाङ्री रहेछन
खुम्ची रहेछन
अनी
फैली रहेछन
मुटु निचोर्ने हातहहरु
निर्धक्क
सुक्का दिक्दारी पातहरु
झ्याङ्गिरहेछन
हुत्याइदिन मनलाग्छ
लहरालाई जरैबाट।
आयु नाप्ने
मापडण्ड भए
नापी सक्थ्यौहोला
मन्त्रहरुले मुक्तिदिन सक्तैनौ
शान्तिकामी हातहरुले
समयानुकुल
कालो रातमा
आतंक उदाउन सक्छ
बिसङ्गतिको
शोक गीत सहित
समबेदना तिमीलाई।

ब्रसेल्स,बेल्जियम

विजयोत्सव

दीपेन्द्र के.सी.

फाँटभरि सुलीहरु छरेर
फैलिएको गन्ध,
असीमित कुखुराका;
सुँघेर ह्वाँस्स
अनौठो मादमा,
उर्लिएका हुँइयाहरु
झर्दैछन शहरमा ।
परिवर्तनका झण्डाहरुले छोपिदै
छिर्छन चोक, गल्लीहरुमा
घोकाइएका नाराहरु उराल्दै
उफ्रीन्छन्, वजारिन्छन्, थचारिन्छन
लगाउदै गोलचक्कर
तिनै गल्लीहरुमा ।
लडाउदै शालिकहरु
कोपर्दै अक्षरहरु
घोच्दै इतिहासका आत्माहरु
वजार्दै लाठीहरु
डकाउदै वारुदहरु
विजयोत्सव मनाउछन्
अरुले छोडिदिएको खाली मैदानमा ।।
काला रँग पोतेर
सम्झौताका पानाहरुमा
एकपटक पनि
एकपटक पनि
नखोजी आफनो हस्ताक्षर
तिनै पानाहरुमा
घनघोर भाषणका शव्दहरुले
भ्रमको विजयोत्सव मनाउदैछन
अरुले छोडिदिएको त्यही खाली मैदानमा । ।

वागलुड. हाल, लुभेन, बेल्जियम

गजल


सूर्यविक्रम याक्खा

तिमीबाट टाढा हुदा भेट्न मन लाग्छ ,
मिलनको मिठो माया देख्न मन लाग्छ ।

क्षितिज टोलाई हेर्छु तिमी छौ कि भनी ,
सम्झी तिम्रो आंगनीमा टेक्न मन लाग्छ ।

रहर होईन वाध्यताले वांधे पछि ,
टाढा भयो पिरतीमा छेक्न मन लाग्छ ।

(मोरङ)
हाल - साउदीअरब विश्व नेपाली साहित्य महासंघ उपाध्यक्ष
,

प्रवासी जीवन


प्रेम पाख्रीन

फुले होलान सयपत्री र गदावरी
दसैंलाई स्वागत गर्न
आफ्नो भने थालइसकेको छ
खुशीका पालुवहाँरु मर्न ।।

बसेका होलान सबै नेपाली
टिका र कानमा जमारा सिउरेर
आफु भने बस्दैछु प्रबाशमा
गह भरी आँशु झार्दै निहुरिएर

बगैँचाका फुल निरास भए होलान
कस्ले पनि नटिपेको देखेर
डुबे होलान फुल शोक्मा
आफुलाई हेर्दै रोएको देखेर ।।

कती बनाउं आँशु को पोखरी
बिताउदै प्रबशी जिबन
एकान्तमा झनै एक्लै हुँदा
चर्किएर आउँछ यो मन ।

कसरी भेट्ने तिमीलाई आमा
उपाय छ र कहाँ
सुख नै सुखले बेरोस तिमीलाई
घुम्दै जाँदा पुग्छौ जहाँ ।

आकाशको तारा चम्केर के भो
आफ्नो निभेको छ मनको दियो
सपनिमा आएर बोले पनि
तिमीलाई भेटेको भान हुन्थ्यो ।।

कुदेको छ रावा खोला
कोशीमा मिसिएर बग्न
कहिले जुर्छ आमा मेरो
तिमीलाई भेट्ने लग्न ।।

हाँसेर बस आमा तिमी
म संधै बस्छु रोएर
बिहान उठी पूजा गर्छु
आँशुले मुख धोएर ।

Oh Desert !


Pancha Vismrit

Decorated with towns and cities
Religion culture and legends
And decorated with growth and prosperity
The desert
Where I am right on
Being a stranger
In pursuit of life
In pursuit of dreams
Sitting on the burning sands
Writing love letters to beloved ones
And digging deep into ground and ditches for future
Doing plumbing in unfortunates
Building heaven for others
cooking and feeding creatures
On the desert
I have a thirst for life and dreams
I have a hunger for fair livelihood
And for shade of integrity
My home made up of sands may collapse
Any of the moments with hot air
Its one blowing
The traces of my foot prints
May erase permanently
Which to follow while returning home
And myself may fade like a flower in the sun
I am so needy
On the desert
Oh desert
Oh Saudi Arabia
Oh the world of Muslims !
I call for camels for water and livelihood
I call for Koran to awake the integrity
I call clouds in the sky for rain
On the desert
Oh desert!
But it's not a desert
Yeah, you are not a desert
You must not be a desert

21 October 2010
Jeddah Saudi Arabia

आज अर्को कवि भेटियो


स्यानु पाईजा

पत्र-पत्रिका यसरी लेख्थे
समचारले यसरी नै भन्थे
सुनको अन्डाबारीलाई बर्सेनी फ्लुले तर्साउछ
कुखराबारीमा आर्थिक मन्दी पस्छ बर्सेनी
अब्यवस्थित सँगुरखेतीमा नमिठो दुर्गन्ध उब्जिन्छ।
यो काग सबैको कान बोकेर उड्छ।
गाउँ कावा (स्याल) कराउने गरि रित्तिन्छ
यो शहरमा फेरी एउटा म:म: पसल थपिन्छ
यो शहरमा फेरी अर्को भट्टी पसल थपिन्छ
यो शहरमा फेरी एउटा एनजिओ पसल थपिन्छ
यो शहरमा फेरी अर्को मेनपावर पसल थपिन्छ
यो शहरमा फेरी एउटा डान्सवार खोलिन्छ
यो देशमा अर्को रक्सी कारखाना बन्छ
यो देशमा अर्को चुरोट कारखाना बन्छ
अखबर थपिन्छ, एफएम थपिन्छ
प्राईभेट स्कुल थपिन्छ, क्लिनिक थपिन्छ
आफ्नै कान नछाम्नेहरुबाट सन्तान थपिन्छन
सन्तान जन्मदै कुपोषण बोकेर जन्मन्छन
देश बहिरा ज्ञाता उत्पादन केन्द्र बन्छ
कलेजहरु कार्यकर्ता उत्पादन केन्द्र
हरेक घरमा बिदेश सप्लाई गर्ने कुल्ली उत्पादन हुन्छ
टिभिहरु नेता बोलेको सुन्न कर गर्छन
नेताहरु सबैलाई आफ्नो कार्यकर्ता गराउन कर गर्छन
साउनमा आँखा फुटेको गोरू सधै हरियो देख्छ
सबैको आँखा साउनमा फुटेको छ
एउटा कैदी जेलमा पुगेर कवि बन्यो
एउटा नेपाली बिदेश पुगेर देश प्रेमी बन्यो
हिजो र आज अलग अलग कृति बिमोचन भयो
जेल पुगेको कवि को, बिदेश पसेको कबिको
दुबैको कवितामा देश रोएको छ
दुबैको कवितामा देश बाँधिएको छ
रित्तो किलोमा लुटे डाम्लोले भोको भैसी
झ्यालखानाभित्र देश पस्न सक्छ
बिदेशमा देशको सम्झना पुग्न सक्छ
हामी बिदेशमा छौ र सम्झना देशमा छ
हामी बिदेशमा सफा गर्छौ र बाग्मती फोहर छ
हामी बिदेशमा शान्तीले बाँच्न खोज्छौ र नेपालमा अशान्ती
ब्यक्ती शक्तिशाली हुन खोज्छौ र देश कम्जोर छ
हाम्रो मन कम्जोर र हामी बलियो हुन सक्दैनौ
आज अर्को कवि भेटियो
आज अर्को कवि थपियो
त्यसो भए अर्को गाउँ रित्तियो त ?

पात्लेखेत-७, म्याग्दी

म एक्लो छु,नितान्त एक्लो !!


चकेन्द्र राई


माटो भएर ढुङ्गा सगै
टासिन जानिन ……
किनार भएर नदी सगै
गासिन जानिन……
अन्यायको जातोमा मकै सरी
पिसिन जानिन……
आकाश भएर क्षितिज सग
मिसिन जानिन……
त्यसैले.....
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !

न बुढो राजनीतिक
ईतिहासको खोल ओडेर
यथास्थितिमा लम्पसार परी
काग्रेस बन्न सके…………

न म
दोबाटोमा दोधार/ दोमन लिएर
ठिङग उभी रहने दुई जिब्रे
ए.माले बन्न सके ……

न त
मिठा मिठा सपना बाड्दै
आशै आशाको स्वर्ग दिलाउदै
धामसको खेती गर्ने
ए.माओवादी बन्न सके ……
त्यसैले.....
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !!

मेरो दुई खुट्टाहरु
आन्दोलनहरुमा भिड
थपी दिन मात्र काम आए ।
मेरो हातहरु
आमासभाहरुमा थपडी
मार्न मात्र लगाए ।
अलिकती बिबेक पनि
चाप्लुसी र चाकडीमा नै कजाए ।
त्यसैले.....
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !!!

आज सोच्छु
भाग्य पनि कस्तो कस्तो ?
कोही दरबार बाट एकान्त कुना तिर बसाइ सरे
कोहि कल्पनाको आकश बाट यथार्थको धरतिमा झरे
नहुने जति नेपालमा नै हुदो रहेछ हरेकाहरुले नै चैन गरे
त्यसैले.....
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !!!!

प्रवाशबाट


दिव्य गिरी

बितेका वर्षरूमा जस्तै
यो वर्षपनि आँखामा झझल्को आईरहेछ
घर अगिल्तिरको बगैंचामा
गोदावरी फुलेको होला
मखमली फुलेको होला
सयपत्री फुलेको होला
तिनै फूलहरूको सुगन्धले
आँगन मग्मगाएको पनि होला
तिनै फूलहरूको सौन्दर्यले
आँगन जग्मगाएको पनि होला
र, घर पूर्णतः
नयाँ दुलही जस्तै सिँगारिएको होला ।
दिदी,
तिमी मनको मजेरीमा
विश्वासको दीयो जलाएर
माला गाँसिरहेकी हौली
यसपालि त भाईलाई तिहारले अवश्य ल्याउंछ भन्दै
भाईटीकाको दिनलाई औंलाहरूमा गन्दै
घरसम्म जोडिएको नागवेली गोरेटोभरि आँखा तान्दै ।
तर दिदी,
गएका वर्षरूमाझैँ
तिमीले गांसेको माला
मेरो गलामा नसुहाउंदै ओईलाउने भयो
माला भित्ताको किलामा झुण्डाएर
तिमी पूर्ववतः रुने भयौ ।

म सात समुद्रपार रहे पनि
मन त्यहीं पुगेको छ
सोच्न त पोहरको वर्षपनि सोचेको थिएं
त्रि्रो हातबाट टीका लगाएर
दीर्घायुको आशिर्वाद माग्छु
तर दिदी,
सोचे जस्तो हुंदै रहेनछ जिन्दगी
मैले पाएको भनुँ वा रोजेको भनुँ
मेरो वन्दकी जिन्दगी
बलिदिन पन्साएको बोको जस्तै
मेरो फौजी जिन्दगी
न पत्नीलाई चाहेजति माया दिन पाइन्छ
न नानीहरूलाई काखभरि खेलाउन पाइन्छ
नत बृद्ध बाबु-आमाको आश पूरा गर्न सकिन्छ
खै, के जिन्दगी भोगेको छु भन्नु र ?
मात्र जिन्दगी आँसुमा अनुवाद भैरहेछ
मात्र जिन्दगी आशैआशमा झुण्डिरहेछ
मनको फाँटहरूमा व्यथाको बिस्कुन सुकाउनु पर्छ
झर्नै लागेको आँसु गहमा नै लुकाउनु पर्छ ।

सत्य हो दिदी,
नढाँटी भन्छु
म बन्दुक बोकेर बाँचिरहेछु
म बन्दुक भिरेर मर्दैगैरहेछु
पुर्खाले आर्जन गरेको वीरत्वको नाममा
पुर्खाले आर्जन गरेको वीरत्वको आडमा
परार्इको लागि आफुलाई अर्पेर
म प्रवाश भोगिरहेछु
आँखाको नानीभित्र देशको सम्झना लुकाएर
म परदेश बाँचिरहेछु ।
विवश छु
इतिहासको उपस्थितिमा शिर झुकाउनु पर्छ
मन आत्मग्लानीले पानी पानी हुन्छ
कत्रो विडम्वना !
पुर्खाहरूले देश जिते
वदलामा म देश हारिरहेछु
पुर्खाहरूले वहादुरी कमाए
वदलामा म वहादुर गुमिरहेछु ।

थाहा छैन दिदी,
कुन दिन विजयको आशिर्वाद शिरमा थापेर
युद्ध-मोर्चातिर कुँदनु पर्ने हो
कुन क्षण खांदाखांदैको गाँस छोडेरर्
मर्न र मार्न तम्सनु पर्ने हो
यसरी निश्चित मृत्यु आफ्नै पिठ्यूंमा बोकेर
अनिश्चित जिन्दगी बांचेको ति म्रो भाइ
आएन भनेर आँसु नखसाल्नु
किन आउंथ्यो भनेर चित्त नदुखाउनु
बरु मेरो चिठी हेरेर मन बुझाइदिनु
अन्त्यमा एउटा अनुरोध दिदी,
मेरो प्रत्येक चिठी पढ्दा वा सुन्दा भने
मनलाई दह्रो गराएर मात्र पढ्नु है
मनमा धैर्य बटुलेर मात्र सुन्नु है
यस कारण कि
चिठीभित्र ति म्रो फौजी भाइले
लडार्इमा वीरको भूमिका नवीकरण गरेको खवर पनि हुनसक्छ
लडार्इमा वीरगति प्राप्त गरेको समाचार पनि हुनसक्छ ।

विगत वर्षरूमा जस्तै
यो वर्षपनि
दिदी, तिमीलाई केवल
मेरो मनभरिको सम्झना
मेरो मुटुभरिको शुभ-कामना ।

टीकाथली-५, ललितपुर, काठमाडौं

THE SNOWMAN


Ningwa shakti Maden

Once there was a snowman
Stood outside the door ,
Thought he’d like to come inside
And run around the floor ;
Thought he’d like to warm himself
By the firelight red ;
Thought he’d like to clamber up
On that big white bed .
So he called the North wind;; Help me now I pray .
I’m completely frozen , standing here all day .

So the North wind came along and blew him in the door
And now there’s nothing left of him
But a puddle on the floor .
Note..
these poem 61st Hong Kong Inter- School Speech
Festival ; Ningwa shakti Maden has winners
The 2nd runner up ;

गजल


इप्सुल मगर

भूल मेरो के थियो र सजाय यति गाह्रो किन ?
पार्यौ मलाई मर्नु भन्दा बाँच्नु यति साह्रो किन ?

नयन भरि सजिएकी छ्यौ मात्र तिमी देख्छु भन्थ्यौ
आज त्यहि नानी मान्यौ तिमीले यति छारो किन ?

ओ हो ! गर्नु सम्म गर्थ्यौ वयान पहिले मेरो हुँदा
त्यही पूर्णिमा तिम्लाई लाग्छ यति अध्यारो किन ?

दिनै पर्छ तिम्ले उत्तर मेरा यी प्रश्नहरुको
यो 'इप्सुल' को माया तिम्ले लियौ उधारो किन ?

आमा


उषा गिरी

जीवन सङ्ग जुझ्दै
हारहरुलाई स्विकार्दै
द्रिढ अठोट मनभरि पाल्दै
बिचलित नभैकन
चुला र चौकामा
ढिकि र जातोमा
बिबसतामा रमाइरहेकी
प्रफुल्ल मेरी आमा
तिमीले आफ्नो
पिडाको क्षणलाई
हासी हासी
हामीलाई हसाउदै
अस्मिताको जोखिमहरुलाई भुली
रज्वस्स्वलाको कष्टप्रद
गर्बधारणाको पट्यारलाग्दो
समयको ख्याल नगरि
निरुत्तर जन्म दियौ
को खा को खा भन्दै
नानी खा भन्दै
उदास छाप्रोमा
एकादेशको कथा सुनाउदै
खान सिकायौ
मन भरि आशुको
सलेदो सल्काउदै
पसिना रुदै
तिम्रा मलीला हातहरुले
काख भरि भरि खेलायौ
ओठभरि सुम्सुमायौ
मुस्कान छर्दै हास्न सिकायौ
तर म टाढाछु आमा !
बिरक्त बन्दी जस्तो
बादलको छेउबाट चिहाइ रहेछु
मनका छिटाहरुबाट
आमाको खातिर
हाङ्गा बिनाको
हिउदको रुखझै
एकान्की चिन्तन
पालिरहेछु।।

चारपाने झापा
हाल: ब्रसेल्स,बेल्जियम
u-giri@hotmail.com

गजल


गीता थापा (दोषी)

सत्ता जित्न पाए बिकास गर्छु भन्थ्यौ पहिले तिमी
देश यो हालतमा पुर्‍याइ चुप'चाप अहिले तिमी

सुस्त छन् चल्ने पाइँला छेपारोले झैं रंग फेरि
ठूला-ठूला भाषण ठोक्ने गर्छौ,अझैँ जहिले तिमी

हाम्रा कुरा सुने-सुने जस्तो गरि उडाइ दिन्छौ
दोष जति अरु लाई राम्रो गरें भन्छौ मैले तिमी

भन-कति जोड्ने! चिसो चूलो मागी पराइ सँग ?
सुरक्षा र शान्तिको स्थापना गर्छौ कहिले तिमी ?

शुभकामना दशैको !!!


रामु गैरे

घर फोन गर्या थिए
दशै आयो रे !!!
कमेरोले घर पनि पोते होलान
घरको पर्खालमा मखमली
फुल पनि फुल्न लाग्या होलान
ती पहेलै जमराहरु,परिवारले मेरो बाटो हेर्दै होलान
टिका नथापेको पनि सालौ भईसक्यो
प्यारी श्रीमती अनी छोरा छोरीले मेरो बाटो हेर्दै होलान
निर्दयी भनी नभन्नु मलाई
यस सालको दशै पनि पर्खाइमै बित्ने भयो
यसैलाइ आशिर्बादको रुपमा लिनु

"सदा सर्बदा सुखी रहनु, जिबनको गोरेटोमा
कहिल्यै काँडा नआओस,रहोस् स्वोच्छ भाबना
दिर्घायु हुनु,हरेक कदम,हरेक काम सफल होस
यही छ मेरो बिदेशबाटै यो दशैको शुभकामना"

"आधी बेहरीको तुफान, हुरीको बेग जस्तै गती
बनी हरेक दु:ख, कष्ठहरुको गर्दै जानु सामना
म साथमा हुँ या न हुँ, रहुँ या नरहुँ
यही छ मेरो यो बिजय दशैको शुभकामना"

"सगरमाथाले जस्तै उच्च शिर उठाइ
आत्मविश्वाशका साथ रहोस् अटुट भावना
रहोस् सधैं हरेक परीवारमा मेलमिलाप
यो आउँदै गरेको बिजया दशैको शुभकामना"

दशैँ !


बिष्णुनन्द चाम्लिङ्ग

यताउता चारैतिर हेर्दे
घुर्यानको एकछेउमा
दशाको पोका खोल्दै
सबैलाई भागवण्डा लगाइरहेछ दशैँ

हरेकसाल
बालबालीकाहरुको मनमा
उमङ्ग लिएर आउँने दशैँ
अभिभावकहरुको सामू
बहीखाता लिएर आउँने गर्छ

जाति र धर्मको नाम पुकार्दै
चाड र पर्वको मुकुण्डोले छोपिएर
सर्प जस्तै सलसली घिस्रिँदै
दुःखी दरिद्रीहरुको डाडमा डस्न आइपुग्छ दशैँ

दशैँ !
रीति हो कि कुरीति ?
कुरीति हो कि रीति ?
संस्कार हो कि कुसँस्कार ?
कुसंस्कार हो कि संस्कार ?
संस्कृति हो कि बिकृती ?
बिकृती हो कि संस्कृति ?
ठम्याउँन गाह्रो छ

तेरो मेरो
मेरो तेरो
फलानाको
ढिस्काको..........अरे
हाम्रो किन भएन ?
किन समस्त नेपालीको हुँन सकेन दशैँ ?
भूगोलले कि भाकलले छुट्यायो ?
भाकलले कि भूगोलले छुट्यायो ?
यसको निर्क्यौल गरिनु पर्दछ


यौटै आकाश ओढेर
यौटै धर्ती टेकेर
यौटै बतासको सास फेरेर
अनि
यौटै रङ्गको रगत बोकेर
धर्मको
धर्र्सोले
भिन्न
बनाइरहेको छ किन ?
समाजले दशैँलाई भाँड्दैछ कि
दशैँले समाजलाई भाँड्दैछ ?
वास्तबमा कसको हो दशैँ ?

रचना समय: १२ अक्टुबर २०१०
http://bnchamling.blogspot.com/
हाल - हङ्गकङ्ग

रेखाहरु


टंक सम्वाहाम्फे

मलाई थाहा थिएन
आज सम्म म कुनै रेखामा छु भनेर
तर म त एउटा रेखामा पो
यति वर्ष दौडिरहेको रहेछु
आजै मात्र थाहा पाए
जुन रेखाहरु
शुन्यताबाट शुरुआत भएर
शुन्यतातिरै अदृश्य हुदै जाने रहेछन्
जहाँ देखिरहेका हुन्छौ
जहाँ देखिरहेका हुँदैनौ
हेरार्इ सबैको एउटै हुँदैन
हरेक मान्छेको आ-आफ्नै हुन्छ
जुन रेखाहरुको स्वरुप
एकबाट अनेक र अनेकबाट एक भएर
फैलदै फैलदै जाने रहेछन् ।
जब मैले थाहा पाए
रेखाहरुलाई
तव त्यसका आकृतिहरु सम्झदै गए
हिजो त्यो निक्कै सिधा थियो
रुलर राखेर कोरे जस्तै सिधा
तर आज त्यसको आकृति र प्रकृति
मेरा हस्त रेखाहरु भन्दा
वेग्लिएर गएका छन्
कहि त्रिभुजाकार देख्छु
कहि वर्गाकारमा भेट्छु
कहि पृथ्वी जस्तै गोलाकारमा रिङछु
के अव रेखाहरु छैनन् भन्न मिल्छ र ?
यदि रेखा नभैदिएको भए
यहाँ सम्म आईपुग्ने यात्राको तय
कसरी हुन्थ्यो होला ?
जव रेखाहरुले
मेरो जीउमा बाँधी दियो
मेरो सुषुप्त मस्तिष्कमा कुल्ची दियो
मेरो अन्जान आत्मामा छोइदियो
तव मैले रेखाहरुलाई सुम्सुम्याए
र बुझ्न खोजे रेखा के हो भनेर ?
र चाख्न खोजे रेखाको स्वाद कस्तो हुन्छ भनेर ?
लाग्यो रेखा भ्रम हो
लाग्यो रेखा केहि होइन
तर मैले रेखा केहि होइन भनेर पनि
मेरो सामु त्यो रेखा मैले देखे
अनेकौ स्वरुपमा
यति हुँदाहुँदै पनि रेखा छैन भन्नु
रेखा प्रति न्याय होला र ?
जव कि नबुझेर /नजानेर पनि
रेखाहरुसंग हामीले सम्झौता गरेका छौं ।
किनकी हामी कुनै न कुनै रेखामा छौं ।
थाहा नभएको हुन सक्छ
रेखा के हो भनेर ?
तर रेखा एउटा जीवन रहेछ
जो निरन्तर कुल्चदै हिडिरहेछौं ।
जो निरन्तर पछ्याउँदै दौडिरहेका हुन्छौ ।
हामी सबै कुनै न कुनै रेखाहरु कुल्चेर बाँचीरहेका हुन्छौ ।

असमानताको गहिरो


गीता थापा (दोषी)

असमानताको गहिरो पर्खाललाई नढाली
कसरी उच्च बनाउँनु गर्वले शिर,नेपाली?

आज भैसक्यो हिजो जस्तो छ जमाना
सबैमा खुशी छाओस गरौं न: कमाना

यहाँ सधैं धनीहरुलाई सुखकै अनुभूती
गरीबहरुका जीवनमा अनेकौ आपती

आफ्नै हो पहाडनि तराईनि आफ्नै हो
सबै हामी आफन्त को यहाँ पराइ हो?

गर्नसकें सबैका हितमा रिस-राग फाली
र पो गर्व गर्न पाईन्छ सधैं भनेर नेपाली

असमानताको गहिरो पर्खाललाई नढाली
कसरी उच्च बनाउँनु गर्वले शिर,नेपाली?

दशै को फरक फरक सम्झना


स्यानु पाईजा

फरक फरक समायमा
फरक फरक मुडमा
फरक फरक बिचारले
फरक फरक आँखाले
फरक फरक स्वार्थले
फरक फरक परिचय बोक्छ दशै
फरक फरक पहिचान बोक्छ दशै
फरक फरक यथार्थ बोक्छ दशै
फरक फरक बाध्याता बोक्छ दशै
मैले मनाएका फरक फरक दशैहरु
फरक फरक सम्झना हुन सक्छ
फरक फरक उमेरमा फरक बुझाई हुन सक्छ
मामाको काँध कुट्टी चढेर मावलीमा
मासु भात खानु दशै हो
बाजेले नाक मा रक्सीको सास पस्ने गरी
दहि चामल निधार मा टाँस्दै
ठुलो मान्छे बन्नु आषिक पाउनु हो दशै
दक्षिणा मा पाएको दाम गन्नु हो दशै
नयाँ लुगा फेर्नु हो दशै
उमेर सँगै दशै को बुझाई फेरिन्छ
सबै भन्दा बढि पिङ खेल्नु हो दशै
रक्सीले हल्लेका हरुलाई जिस्काउनु हो दशै
सबै भन्दा ठूलो पिंङ हाल्नु हो दशै
दोहरी मच्चाउनु हो दशै
राती राती चम्चा खेल्नु जानु हो दशै
तास खेल्ने स्वतन्त्रता हो दशै
धोर्ले खसी दोहराउनु हो दशै
हरेक रात देबी देउतालाई पुजा गर्नु हो दशै
लाग्ने खडगले मार हान्नु हो दशै
टिका को दिन मा मात्र घर फर्कने गरी
मेला मान्नु जानु हो दशै
मन परेको तरुनीलाई नजर लागाउनु हो दशै
मन परे को कटीलाई उपहार दिनु हो दशै
बाउ-आमा लाई उपहार माग्ने अबसर हो दशै
उमेर को परिबर्तन सगै जिम्मेवार बन्नु हो दशै
परिवारको दिमाण्ड सम्झेर ननिदाउनु हो दशै
बैकको लामो लाइन उभिनु हो दशै
नयाँ नोट नमिले रिस पोख्नु हो दशै
एक पटक त हो बा-आमालाई भेट्नु
सासु-ससुरालाई भेट्ने भाका हो दशै
आफन्तलाई गन्ने आँखा हो दशै
नाति नातिना लाई टिका कै बाहानामा
लामो लामो आसिस कै बाहानामा
उस्को निधार सुम्सुमाउनु हो दशै
जिवनको क्यालेन्डर मा नयाँ दिन हो दशै
परदेशी को फर्कने भाका,आशा हो दशै
जिम्मेवार,कर्तब्य नामको माटो को धैलो बोक्नु हो दशै
जिबनको उकाली ओरालीमा हिड्न सिक्नु हो दशै
बाजेको निधारमा लेखेको बांङगो रेखा जस्तै
बुझ्नेले अनेक अर्थ लगाउन मिल्ने कथा हो दशै
तिमीले मैले यो कथा सिके हुन्छ।
तिमीले मैले यो कथा लेखे हुन्छ।
बाजेको पाला मा कलम र कपी थिएन
मौका मिले को बेलामा सोधे हुन्छ
यो दशै मा बाजे को कथा सुने हुन्छ।
जब तिमी जान्ने हुने छौ
तर पनि नयाँ नै लाग्ने छ यो पुरानो कथा
तिमी परिमार्जन गर्न सक्छौ
समाय हो समय सगै परिभाषा फेरिन सक्छ
शब्दको अर्थ दशै को अर्थ दशा लगायो भने
अनर्थ हुन सक्छ।
दशै आशा हो- नयाँ उत्साह को
दशै वाँचा हो – नयाँ सृजनाको
दसै भाका हो- आफन्त मिलन को
दशै शन्देश हो- जीवनको
दशै महाकाब्य हो- जिउँदो जिबनको।
दशै सुत्र हो – समस्या समधानको
दशै समस्या र समधान को उपाय हो
दशै सबैले भोग्नु पर्ने मिठो पिडा हो।

पात्लेखेत-७, म्याग्दी

मायालु साइकल


निर्भीक रार्इ
(गुनिलो साइकल तर हेला भएको)
आत्मनिर्भरताको नीति लागु गर्दा
खुट्टाले बाटो वा सडक नाप्दै हिँड्नु उचित हुने ।
तर त्यो अतिवाद ठहरिने ।
साँगुरो वा अप्ठेरो बाटो र एकल वा
नजिकको यात्राको लागि
सबभन्दा गुनिलो बाहन साइकल हुने ।
थोर लगानी, थोर मर्मत खर्च र
मान्छेको पेटमा हालेको खानाको भरमा
साइकल मान्छे र भारी बोक्नत यार हुने ।
तेर्सोमा साइकललाई तीन प्याडल हान्दा त्यसको चक्का
कम्तीमा छ फन्को घुमी त्यो अघि बढ्ने ।
उकालोमा साइकललाई डोर्‍याएको साटो
ओरालोमा आफै खुरुरु गुड्ने कस्तो इमान्दारिता !
उकालोमा साइकलको प्याडल हान्दा गलिए पनि
व्यायाम भएको महसुसले आफूलाई ताजा बनाउने ।
साइकलले जीउको बोसो पगाल्न सघाउने ।
च्वाँकतिर नजर अल्झँदा वा
अन्य कारणले अरुलाई साइकलले हान्दा
ठूलो दण्डमा नपरिने ।
साइकल कोचेक्रो (साँगुरो) ठाउँमा समेत
पार्किङ गर्न मिल्ने, फोक्टामा बोका अटेझैँ ।
साइकल चढेकोमा नलजाउनु पर्ने
आत्मनिर्भरवादी, पौरखी र प्रदुषण विरोधीहरुले ।
ट्राफिकजाम, ढल वा बाटोनिर्माण वामर्मतकार्य र
बन्दहडतालको कारणहरुले साइकलन रोकिने ।

२०६७ भदौ १५
मनमैजु, काठमाण्डू ।
जन्मथलो - भोजपुर, नेपालेडाँडा ।
पेसा - स्वतन्त्र अध्ययन र लेखन ।

आजको अस्तित्व र स्वभिमान


टंक सम्वाहाम्फे

अ अथवा अस्तित्व
स्व अथवा स्वभिमान
हरेक देश र जनतासंग
गासीएको हुन्छ
टासिएको हुन्छ
अलङ्कार हुन् यी दुर्इ अक्षरहरु
हरेक देश र जनताको
त्यसैले देश र जनताको लागि प्रीय हुन्छ
अ र स्व
अथवा अस्व
कुनै देश
र जनताले गुमाउँन चाहदैनन्
जव अस्व गुम्छ
तव त्यो देश देश रहदैन
र जनता जनता हुदैनन्
अथवा देश र जनता भए पनि
कठपुतली वन्नु पर्छ अरु कसैको
त्यसैले त अस्वको लागि
हरेक युगमा
हरेक देशमा
हरेक मान्छेमा
युद्घ वाचीरहन्छ अनवरत
कस्लाई सह्य होला र ?
स्वभिमान खोसीएको
कस्लाई मञ्जुर होला र ?
अस्तित्व लुटिएको
त्यसैले अस्व गुमाउनु भन्दा
देश युद्घघोष गर्न तयार हुन्छ
र त्यस देशका जनताहरु देशको लागि
वलि चढ्न तयार हुन्छन्
तसर्थ हरेक देश र जनतालाई
अति प्रीयकर हुन्छ अस्व
तर विडम्वना
यहि अलङ्कारहरु युगौ देखि
कुल्चिएकाछन्
लुटिएकाछन्
खोसीएकाछन्
र त्यसको विरुद्घमा आवाजहरु घन्किएकाछन्
तर ब्यर्थ भएकाछन् ती आवाजहरु
किनभने लुटिनेहरु लुटिएकैछन्
कुल्चिएकाहरु कुल्चिएकै छन्
यहाँ त कसैको स्वभिमानलाई
कुल्चिएर उभ्नु पनि
स्वभिमानै ठान्छन् मान्छेहरु
र अरु अस्तित्वलाई अपहरण गर्नुलाई पनि
मानवता नै सोच्छन् मान्छेहरु
यो कस्तो मत्स्यन्याय हो ?
जव कि उस्तै देश र जनतामा
स्वार्थ पूर्तिको लागि
स्वभिमानको हवला दिएर
अरुको स्वभिमानलाई आफैले हडप्नु ?
र मानवताको वकालत गरेर
निर्दोष र निरीहहरु माथी हमला गर्नु
चरीत्र नै वनेकोछ आजका हिट्लरहरुको
अरुको सामु अस्वको वखान गरेर
भित्र कुनियतको योजना वुन्छन् तिनीहरु
त्यसैले वर्तमान
एउटा अप्ठ्यारो संकटमा गुज्रिरहेछ
अव कस्ले यो संकटको मोचन गर्ने ?
जव कि सवै संकटबाट मुक्त हुन खोज्छन् ।

सुनौलो बिहानी


हस्त गौतम मृदुल

पूर्णिमाको जुनले पनि दिन छाडयो शितल
सुनौलो बिहानी सुन भन्थे रैछत नी पितल

के के नै परिवर्तन हुन्छ भनी बलिदान गरे
आज तिनै महान शहिदहरु ओझेलमा परे

न त पायौ सुख शान्ती न त संकट टरयो
बोटमा लाक्यो फुल जति फल नलाइ झर्यो

देउरालीको पानी पनि हुन छाडयो शितल
सुनौलो बिहानी सुन भन्थे रैछ तनी पितल

शुरक्षित छैन जीवन यो अनी देशको माटो
गन्तब्य पनि गौण भयो छैन नी हिन्ने बाटो

बिधिको शासन चल्ने छैन अब कुनै छाँट
जस्लाइ जति बिश्वास गरयौ रैछन ति ढाँट

चौतारीको पिपलबोटले दिनै छाडयो शितल
सुनौलो बिहानी सुन भन्थे रैछ तनी पितल

गजल


इप्सुल मगर

ए मेरो हजुर ! ए मेरो प्राण प्रिय प्याला
भेट्छु त्यै भट्टीमा लिर्इ महिना भरको ज्याला

सधै गर्छु तिम्रै भक्ती तिमी नै हौ मेरो शक्ती
जसरी नी पाउछु तिम्लाई ज्यान गए जाला

रातभरी रछ्यानमा सपनी आहा ! कति मीठो
अस्थिपञ्जर यो शरिर अचम्मै भो मेरो छाला

गास,बास,कपास सबै भयौ तिमी मेरो
खल्ती रीतो भो सबै हेर्छन् मेरो विजोकको चाला

मेरो खाली सिउँदो


केवल गंगा गुरुङ
मेरा आशाका किरणहरु
डुब्न लागेको घाम जस्तै भएछन्
जलिरहेको दियो पनि
निभ्नै लागेछ
कस्तो हुरी आयो प्रिये !
तिम्रो र मेरो माया बीच
तिमी नहुँदाको खाली सिउँदोलाई
सवैले उपेक्षा गरिरहेछन्
तिमी त वादलपारीको देशमा बसेर
मेरो रमिता हेर्दै हौला
मेरो दुर्गती देख्दा तिम्रो मन
अलिकति पनि दुखेन ?
म तिम्रै पखालिएको सिँदुरका डामहरुको
रक्षाको निम्ति भीषण लडार्इ लडिरहेछु
के तिमीलाई आनन्द लाग्यो ?
मेरा रोएका दिनहरु हेर्दा...... ?

आवेग


बिमल गिरी

तिमी सङ्गको मेरो
प्रेमको उर्लदो आबेग
जिन्दगीको मिठो अनुभुती
साझ बिहान
बिभत्स रोइरहेछ
धरमराउदै अगाडि बढिरहेछ
सडकका किनारहरुमा
तोलिन्दो र धुपिका
बुट्टाहरुमा ।

किन रुन्छन
हारेकाहरु भन्थे
अनौठो पिडाले
सिथिल हुँदा
आर्तनाद सङ्ग
बलिन्द्र धारा बगाउदै
रात कति बिते बिते
कालरात्री छाए
अर्थहीन दिशा
सुन्य सापटिमा
किन? रेटिन्छौ
सुनपातीका काल्लाहरुमा ।

तिम्रा गहिराइमा
गर्बाधान गर्नेहरुले
तिमीमा डुबेर
कति बिसाए
ढाक्रे र तोक्मा ?
शक्तिमा उन्मत्त भएर
रुझ्नुको मजामा
पुरा जीबन
हृदयमा पोखिए
दुख्न बाँकी छैन अब
चिथोरिएका
छातीका
रापिला खोल्साहरुमा।

चारपाने झापा
हाल: बेल्जियम, ब्रुस्सेल्स

एउटा नयाँ यात्रा


यशोदा अधिकारी

गणतन्त्रको ओछ्यानबाट उठेर
एउटा विहानी
खाजा सामलको कुम्लो च्यापेर
असजिलो भर्‍याङ् उक्लँदैछ
आकाशमा फुलेको
गणतन्को फूल टिपेर
कपालमा सिउरिनु
विहानीको लक्ष्य ।

हतारमा देखिने
त्यो विहानीले
अपूर्ण र पुरानै झोला बोकेर
नयाँ यात्राको ढोका खोल्यो
उदाएको छैन
विहानीमा सूर्य
खुलेका छैनन् ढोकाहरु
झयालहरु र
मूल द्वारहरु ।

विहानीले उही पुरानै
झोला बोकेर यात्रा थाल्यो
झोलामा के थियो ?
विहानीले फर्केर हेर्ने
प्रयास गरेन ।

विहानीले पुरानै झोला बोकेसम्म
खस्दैनन् ताराहरु
उदाउने छैन प्रचण्ड सूर्य
रात दुखेको पीडा
विहानीमा छामेर
परेड खेल्छन् ताराहरु
खै किन फेर्दैन विहानी
त्यो पुरानो झोला ?
विसाउँदैन पनि
विहानीमा सूर्य उदाउन
अरुले थमाएदिएको
त्यो पुरानो झोला फालेर
विहानीले थाल्नुपर्छ
अर्को यात्रा
सहास र मर्यादाको यात्रा ।

मेच्छे-१ काभ्रे
हाल : काठमाडौं

बनेर अन्जान


गणेश मगर

1.बनेर अन्जान
बनेर अन्जान गरे चोखो माया
भएछ म बाट भूल
क्ष्यण भर को निम्ति राख्यो उस्ले संगाली
पाए धोका स्वार्थी धमिलो रैछ माया
छोडेर गईं सम्झना को फूल
रुदै छू अहिले म यहाँ
सम्झेर उनीलाई मन है मेरो बाँधी
पश्चाताप को आँसु ले पखाली ................

2. नयन भरि
नयन भरि रोदन
आँसु छ गहभरी
तिमि आफै भन
छोडी जाने निर्मोही
पोल्छ यो मेरो मन
तिम्रै यादले घरि-घरि
बिर्सी तिमीलाई हाँसु म के गरि?

3. भो अब त
भो अब त रुदिन भन्छु
रसिन्छ यी नयन हरु
उफ सम्झन्न अब त भन्छु
आउछ तिम्रै मात्र यादहरु
थाहै नपाइ चिरिन्छ यो मन जता ततै

4. नया नेपाल रे
नया नेपाल रे
खै के छ यहाँ नया ??
नया त छ केवल
उही २ सब्द न + याँ
अरु त सबै पुरानै छ
नेता नक्कली
भासण नक्कली
सबै सबै नक्कली
ओलीको बोली देखि लिएर
माकुनेको झूटो आस्वासन
सुनेको छू माइला दाइको त अझै
मर्या छैन रे कुर्सी मा बस्ने दाऊ
के यही हो त नया नेपाल?
उफ
खेल त उही पुरानै छ यहाँ
दिनेको ठेगान छैन
लिनेको फुर्सद
सबैको आ-आफ्नै दाऊ
सबै थोक मूल्य ब्रीद्दी बढेर
कहा पुगिसक्यो भाऊ
के यही हो नया नेपाल?
जहा बिस्वमा चिनिन्छ
जल श्रोत को धनि देश
नेपाल लाइ
तर खोई यहाँ अझै लोडसेडिंग घटेको?
ए गांठे
भन्छन सबै सान्तिको अबतार बुध्ध
जस्को जन्म यही
हाम्रो नेपाल मा भयो रे
सुन्दा नि हाँसो पो लाग्छ गांठे
यदि यही नै हो साचो भने
खै अझै यहाँ हिंसा, हत्या,मार,काट घटेको?
के यही हो त नया नेपाल?

त्यसैले म त भन्छु
यहाँ नया त छ केवल
जनता,जनताकै बिस्वास,भरोसा
तर खेल त उही पुरानै हो
म ठीक भन्दै छू
हो म ठीकै भन्दैछु
आखिर हाम्रा नेता भनौदालाइ
घुम्ने कुर्सी भए पुग्छ
उही कुर्सीको कारण
सोझा साझा निमुखा जनता
सधै तल थिचिन्छ भने
यस्लाई हामी के नया नेपाल भन्ने??
मैले त
सुन्छु लोकतन्त्र पो आछ रे
उफ उराठ लाग्दो सुन्दानी
यही नेपालमा क,ख,ग,घ नाजान्ने लाइ नि
कुर्सी मा पो राख्यो रे
खै त अस्ति जेस्ठ १४ मा
नया सैलिको संबिधान बनाउने भन्थ्यो
त्यही पनी माकुने र प्रचन्ड
दुबैको सहमति नमिलेर
म्याद पो थप्योरे
के यही हो त नया नेपाल?
उफ वाक्क लाग्छ
नेपालको हालत देख्दा नि
आखिर
यता गयो उस्तै छ
उता गयो त्यस्तै छ
यहाँ जता ततै बिना उदेस्य
कालो टाएर को साथ मा
आफ्नै दाजू भाई आ-आफै
गोली र बारूद को कोसेली साटी
आफ्नो सींगो निर्दोस सरीर लाइ
बीर सहीद उपनाम को
घोषित गरि रहेछ
भने के यही हो नया नेपाल???
हाहा हाहा हाहा
हाँसो पो लाग्छ गांठे
यो नेपालको हालत देख्दा नि
बिना अर्थ चूनेऊ यहाँ हामीले
१०० थरी फुल्का हामी
एउटइ माला नेपाली
रास्ट्र गानालाई यो त केवल
केवल
गानाकै रुपमा सिमित छ
जहा हामी अझै
एक लाटो कोसरे चरि झै बनी
उल्लू पना गरि रहेछौ
अर्थात यो होकी
अझै यो देश मा छुवा-छुत र जात-भात
यी दुई कुरालाई लिएर
ठुलो जातले सानालाई
धनि ले गरीब लाइ मुर्ख बनी
थिचोमिचो गरि रहेछौ भने
के यही हो नया नेपाल?
हत्तेरी एस्मा मैले के गर्ने?
हाम्रा देस का नेता भनौदा
यही दृश्य हेरी
अनबीज्ञ नाटकीय रुपमा
स्वार्थी हाँसो खीत्का छोड़ी रहेछ भने
के यही हो नया नेपाल?
त्यसैले म त भन्छु
आऊ नया पुस्ताका नया जनता
मिलाऊ हात माथि हात
बढ़ाऊ एक आपस मा
गहिरो मित्रता को एकता
बढौ सबै मिली हाम्रो देश नेपाल
पहिलेको झै हराभरा बनाउन
अनी मात्र हास्छिन हाम्री
नेपाल आमा
आफ्नो मनै खोलेर
पहीले को झै गरेर
र...........र भान्नेछिन
लगाइदेउ ति नेता देश द्रोही लाइ
जुत्ताको माला खौरिदै तिन्का
टाउको अनी...............
अनी लगाऊ कालो मोसो
रंगाऊ तिन्का गाला
गरिदेउ त्यस्तो नेतालाई
देसी निकाला चद्काउदै
रंगेको त्यों गाला
त्यसैले म पनी भन्छु
यही हो साचो -- हो यही हो साचो
अनुरोध छ मेरो सबैलाई
आछ तपाई हाम्रै पालो
बनाऊ हामी आफै मिलेर आफ्नै देश
पहिलेको झै हराभरा
सुन्दर सान्त बिसाल नेपाल.............
.किन र यत्ति नि छैन तपाई हामीमा हिम्मत?????

अव्यक्त एउटा पीडा र सुषुप्त ज्वाँलामुखी


किराती भोगेन एक्ले

तनावमा छु
आजको अस्त
भोलिको उदय
या भनौं बिपना र सपनाको ठीक बिच
उभिएर खुब तनावमा छु

विगतको समीक्षा
आगतको सम्भाबीयताको अध्ययन
वर्तमानको हरेक क्षण
मनले मगजलाई घोची रहन्छ
यथार्थमा आदर्श गल्ने पो हो कि
खसेर भीरबाट सुन्दर कल्पनाहरू
थेचारिएर मन थलिएर
बा कुँजिने हुँ संधैलाई
खुब तनावमा छु

अग्ला घरहरूका चेपचाप
गाडिएका जराजुरी जतनले उखेलेर
छासछुस पारेर रहरका लामा हाँगाबिंगा
सानो आफ्नो आँगन अगाडिको कटेरोमा
संधैलाई बास सार्ने मेसोमा लागेको बखत
सोची रहेको छु
कतै म त्यो काराङकुरुङ त बन्दिनँ
जो संधै अनुकूल तापको खोजिमा
जीवनभर कहाँ कहाँ उडी रहन्छ
पटक पटक साइबेरिया छाडी रहन्छ
पटक पटक फेरि फर्की रहन्छ
अ हो, कल्पनाले नै रिंगटा चल्छ
भोलि त्यो भोगाईको नियति बनिदियो भने !
सोच्दा नै मात्र तनावमा छु

कहिलेदेखि यसरी कहिलेसम्म
मेरो आफ्नै माटोसंग
मलाई हिड्न सिकाउने बाटोसंग
मैले तर्सनु, तर्कनु पर्यो/पर्ने
त्यो माटोमाथि निस्फिक्री फुल्न
त्यो बाटोमाथि निर्धक्क हिड्न
केले, कसले किन रोक्यो, रोकी रहन्छ ?
त्यहैँ छ त
अजम्बरी फुलेको च्याब्जुको चिहान
ऊसले फाँडेको खोरिया
पहरा काटेर ल्याएको कुलो
तितेफापर र घैयाको बीउ पनि अझै
पुरानो मटियामा संचित नै छ त
सयौं मल्ला भेडा-बाख्राको खेवा
उधौली उभौली गर्ने लेख बेंसी
हजारौं चौंरी र भैंसी चर्ने खर्कहरू
पुस्तौं पुस्ता चोक गाडिएको निसानी
ठूलो चप्लेटी ढुंगा
सबै सबै अलगै छ त
के नपुग थियो/छ मलाई
खालि मानव बिक्री मुल्यसंगै
महत्वाकांक्षाको बढोत्तरीले
राजी खुसी बेचिने लतमा फसेर म
बहादुर बनेर
कवाडी मालमा दरिएको त छुइनँ ?
प्रश्न आफैंमाथि बर्सिन्छ कोर्राजस्तो
र चहराउँछ बेस्सरी
थुर्थुर काम्दै मैले बक्नु पर्छ
हो, हो
तर
तर म किन कसरी अम्बली बनें
कुलतमा फसें
कसले फ्याकिरहेको छ
मतिर भाङको लड्डु
कसले उकासी रहेकोछ निरन्तर
त्यो विषाक्त गुलियोमा भुल्न
र आज चेतमा आउनु खोज्दा
उम्कनु खोज्दा कुलतबाट
किन यो तनाव
खुब तनावमा छु ।

बाँडेर मान्छेलाई तासका चक्किहरूमा
जीवन थुतेर मृत्यु फ्याक्नेहरू,
सिधा दिएर घुमाई लिनेहरूको बफदारीमा
घर गोठ छाडेर बेवारिसे
महलहरूको रखवारीमै कपाल पकाउने
अर्को अनि अर्को पुस्ताको उदयमा
गर्व गर्नु नै मेरो धर्म हो ?
गाउँ बस्ति रित्याएर उजाड
सयौंतले भवनहरूको सहर बसाउने
कुल्लीहरूको लगातारको उत्पादनमा
हर्षमान्नु नै मेरो कर्म हो ?
अधिकार छिनेर काखको सन्तानको
गानिएको दुधको पीडा सहँदै
मेमको बेबीको मीठो निदरीको लागि
रुन्चे स्वरमा लोरी गाउँनुदेखि
आधा निद्रा सुतेर
आधा निद्रामा उठेर
चर्पी सोहोर्नु,.....चुलो पोत्नुसम्म
भ्याई नभ्याई नपुगेर
विवश निचोरिन्दै
सितन बनेर गिद्धे दृष्टिको
अस्मिता लुटिएपछि
असन्तुलित मस्तिष्कमा बाँचेर
रित्तिनु नै मेरो जीवन हो ?

यदि यसोहरू होइन भने
कहिलेदेखि यसरी कहिलेसम्म
मेरो आफ्नै माटोसंग
मलाई हिड्न सिकाउने बाटोसंग
मैले तर्सनु, तर्कनु पर्यो/पर्ने
त्यो माटोमाथि निस्फिक्री फुल्न
त्यो बाटोमाथि निर्धक्क हिड्न
केले, कसले किन रोक्यो, रोकी रहन्छ ?
उघारेर आँखा चेतनाले
पन्छाएर रंगीचंगी कागजका छेकाबार
अस्ताएर परदेश
झुल्कन खोज्दा आफ्नै कोठेबारीमा
किन तुवाँलो लाग्छ मनमा
किन सुनौलो देखिन्दैन बिहानी
ऊफ खुब तनाबमा छु ।

गजल


भानेन्द्र सम्बाहाम्फे "जुझारु"

धुलोजस्तै उडिजाने तिमीलाई खै के भनूँ !
तन्द्राजस्तै बिर्सिजाने तिमीलाई खै के भनूँ !

बाटो लाग्यौ स्वार्थी बनी बिर्सिएर आफैँलाई
पागल्जस्तै हाँसिजाने तिमीलाई खै के भनूँ !

रसाउँछन् आँखा मेरा फूलहरु फुलिदिँदा
यादहरु छोडिजाने तिमीलाई खै के भनूँ !

अँध्यारो भो सन्सार यो बाँचेको छु निराशामा
आशाहरु मारिजाने तिमीलाई खै के भनूँ !
काठमाडौँ
२०६७०५२२

पात्र-कुपात्र


दिव्य गिरी

मञ्चमा चहल-पहल
कतै अँध्यारो अँध्यारो
कतै उज्यालो उज्यालो
अर्थात मधुरो प्रकाशको छायाभित्र
सलबलाईरहेका मानिसहरूको आकृति
नेपथ्यमा मानिसहरू चिच्च्याइरहेको मसिनो ध्वनि
पूरै अन्धकार ओढेर
मञ्चतिर ध्यानपूर्वक हेरिरहेका दर्शक
केही शसङ्कीत
तर धेरै आतङ्कीत ।

मञ्चमा निमेषभर प्रकाश फैलिँदा
पात्रहरूको हात-हातमा
बम, बन्दुक, तरवार, र लाठी देखेपछि
दर्शकहरू भित्रभित्र डराउँदै
एक-आपसमा कानेखुसी गर्छन् ?
यहाँ युद्ध हुँदैछ हो !?
यहाँ लडार्इं हुँदैछ हो !!??
यहाँ नाटक देखाउने कि काटमार !!!???

प्रश्नको जवाफ कस्ले दिने ?
सबै अनभिज्ञ दर्शकहरू
मञ्चको एकछेउदेखि अर्को छेउसम्म
पात्रहरू दौडन्छन्, उफ्रन्छन्, कराउँछन्
अनि शुरु हुन्छ हल्लैहल्ला र खल्बली
न कसैले बुझेको हुन्छ तिनीहरूको क्रियाकलाप
न कसैले सुनेको हुन्छ तिनीहरूको वार्तालाप
न कसैले चिनेको हुन्छ मुखुण्डोभित्रको अनुहार

यौटा पात्र हातमा
देशको झण्डा फर्फराउँदै आउँछ
अर्को पात्र
त्यो झण्डामा आगो लगाउन दौडन्छ
यौटा पात्र दुबै हातले
देशको नक्सा फैलाउँदै आउँछ
अर्को पात्र
त्यो नक्शा टुक्राटुक्रा पार्न झम्टिन्छ
कोही देशको झण्डा जलाउन उद्यत
कोही देशकै नक्शा च्यात्न तल्लिन
यो कस्तो नाटक ?
यो कस्तो खेल ?

दर्शक दीर्घाबाट यौटा आवाज आउँछ
पूरै नाटकघर थर्किने आवाज
बन्द गर यो नाटक !
बन्द गर यो नौटङ्की !!
तिमीहरू यो नाटकको पात्र होइन
तिमीहरु सबै कुपात्र हौ !
यो देशको
यो मातृभूमिको ।

टीकाथली-५, ललितपुर
२०६७ भाद्र १३

बैसालु मनहरुमा (तीजका कबिता)


उषा गिरी

छातीभित्रको असैह्य पिडालाई
हासो र खुशीमा बदल्दै
बितेका बर्षहरु झै
बैसालु मनहरुमा
सुमधुर मुस्कान छर्दै
के तराई के पहाड
के स्वदेश के बिदेश
रातो साडी र हरियो पोतेमा
उल्लास,आनन्द र रोमान्चक
अनुभुती साट्न
भावयुक्त सुन्दर र गहन
गीतहरु सङ्गै
आएकाछौ तीज
तिमीलाई स्वागतछ
झुप्रा र महलहरुमा।

भत्केको अतित
द्वन्दको मारले पिल्सिएको हामी
अनिष्चित भबिष्य बोकेर
डायस्पोरिक भएकाछौ
शरणार्थिक,निर्बासित वा बिस्थापित
जे भने पनि हुन्छ भन,
तीजको रमाइलो आयो बरिलै
नगर है पुरुष हेला छोरी चेलीलाई ।।

जिन्दगीका बाटाहरुमा
समयको रेखाहरु सङ्गै
उज्यालोको रङ्ग खोज्दै
घायल मनहरु
बिभिन्न रङ्गहरु
हजारौ प्रश्न र पिडाहरु
मनभरी उन्दै
भौतारिएका हामी
जे भने पनि हुन्छ भन,
दु:ख भुली नाचौ नचाउ हासौ बरिलै
हस्तछेप नगर है छोरी चेलीलाई ।।।

हृदयका थुम्काहरुमा
धुकधुकिका तरङ्गहरुमा
बैसालु खित्काहरु सँगै
सुस्केरा गुन्जाउदै
जीबनका थप उर्जाहरु भर्दै
हिउद,बर्षा,झरी र बादल नभनि
रुप र यौबनले धपक्क बलेका
अबोध मनहरुलाई
जे भने पनि हुन्छ,
दम्भको उन्मादलाई फालौ बरिलै
हेला होचा नगर है छोरी चेलीलाई ।।।।
जय तीज।

चारपाने झापा
हाल:ब्रसेल्स, बेल्जियम
u-giri@hotmail.com

अनुरोध


प्रकार अन्तर

हे अतिरन्जित चमकहरु हो !
मेरा आँखाहरुको ज्योति लैजाउ
र चम्क तिमीहरु अझ धेरै
तिम्रा प्रकाशहरुमा
विभेदको कालो जिउ
झन छर्लङ्ग भएर देखियो
ढक्क फुल्यो मेरो मुटु
त्यो किङकङ दारा उझाइरहेछ
म फिल्मको हिरो होईन
हे अतिरन्जित चमकहरु हो !
पार मेरा आँखाहरुमा
औंसीको छायाँ
र तिमीहरु जसरी नाच्न चाहन्छौ
त्यसरी नै नाच ।

लेखान्तमा


सूर्यविक्रम याक्खा

हात अठाएर धर्साहरु कोरिए ,
औलाको र्इशारामा नाच्न थाल्छन्
शब्दका फूलहरु ....,
मन सलवलाउदै कुदन थाल्छन् ,
क्षितिज पारिका गाँऊहरुमा ।
नसा-नसाहरुमा रगत वगीरहे ,
रौ-हरु ठाडा-ठाडा भै रहे ,
लेखान्तमा लेखिएका भाग्य
रेखाहरु लडिरहे ।
मुटु मिचेर ,शब्दहरु
फुटाउन खोजे ,
एक भूलले हजार चोट
सहन रोजे ।
नङ्ग तिंखारे ,मासु चिमोटन थाले ,
खित्का हाँसो संगै
आफनै गलामा ,चड्कन हान्न थाले ।
वसन्ती लेखियो ,
सम्झना ,कल्पना र सपना पनि
लेखिए ...,
'' तर ,,
लेखान्तमा मेरो ,
कविता लेखिएन ...........!!

आफ्नै कठघरामा घण्टाघर


प्रकार अन्तर

त्यो रात
नारायणहिटी देख्ने
घण्टाघर थियो ।
त्यता गोली चलिरह्यो-
ड्याङ, ड्याङ, ड्याङ, ड्याङ....
यता ऊ
बजिरह्यो आर्तध्वनि-
ट्याङ, ट्याङ, ट्याङ, ट्याङ....

ऊ जागा बसेर
निदाईरहेको शहर
बेखवर थियो,
त्यो रात
नारायणहिटी सुन्ने
घण्टाघर थियो ।

त्यहीँनेर
यौटा बैरागी कविले
कपाल झैँ बेखवर छाडेर
छातीमा सुईहरू
उसले इतिहासकै
ठुलो मौनधारण गर्यो ।
त्यहि दिन
हरायो झैँ लाग्छ,
घण्टाघरले सेकेण्ड सुई!

यौटा भयंकर अपशकुन !
यो सेकेण्ड सुईबिना
चलेको समय !
यौटा विभत्स दृश्य देखेको
बालक झैँ बर्बराईरहन्छ ।

घरिघरि
फनक्क घुम्छन सुई ।
अनि चुपचाप! चुपचाप!!
टोलाईरहन्छ घण्टाघर।

झरीको सन्देश


प्रकार अन्तर

अहो !
यो कस्तो लहडको लहर !
यौटा मान्छे !
घाममा पानी उचालिए झैँ,
सागरको ।

त्यती वितत छैन मान्छे ।
स्वार्थ, लिप्सा,
इच्छा र रहरहरुले
खुम्चिएको परिधीमा
कती निच बनेको छ मान्छे ।
त्यसैले मान्छे,
सगरमाथा होइन
मान्छे उ भईदिएको भए,
किन हिमाल चढिरहनु पर्थ्यो ?
माथि पुग्नु नै झर्नु-नियती बन्छ,
माथि-माथि
पहाडका टुप्पाहरुले वा
माथि-माथि
आकाशको गहिराइले
यस्तै सबक सिकाउँछन्:
तिमी झर्नैपर्छ,बादल
पानी भएर
स्विकार गर या नगर
तिमीलाई नुगाइदिने
उचाइका गहिराइहरु हुन् ।

सुन !
साउनको झरी के भन्छ:
म झर्छु तिम्रै छानाबाट
बलेसीधारा ।
म बग्छु तिम्रै धराको छातीमा
बलेसीधारा ।।

दिनमा सधैं


बिमल गिरी

दिनमा सधैं मनमा पिर रातमा सधैं आशु
जलन हुन्छ भित्र भित्रै कसरी म यहाँ हासु

खाटा बस्ला जस्तो छैन बेहोसिमा दुख्ने घाऊ
जीबन ढल्यो मझेरिमा अधेरिछ कहाँ जाउ
अचेल मलाई एकान्तमा बगिरहन्छ आशु
जलन हुन्छ भित्र भित्रै कसरी म यहाँ हासु

रातपनि कति लामो दिनझै भईदिए हुन्थ्यो
छाती भित्र छटपटाउने तनाब यो गैदिए हुन्थ्यो
मडारिदै कोल्टे फेर्छु झरी रहन्छ सधैं आशु
जलन हुन्छ भित्र भित्रै कसरी म यहाँ हासु

यथार्थको धरातलमा रहेर बाँच्ने रहर छ


कल्पना तुम्रोक

साइनोको नाताले नबाधिए पनि
बाधिएको थियौ वाचाहरुको बन्धन्ले

तिमी थियौ
म, थिए
र नै यो संसार थियो
जस्तो लाग्थ्यो ।

ति बन पाखा हरियाली लाग्थ्यो
गगन चुम्बि महल अग्लो थियो ।

समुद्रको छालमा लहर थियो
किनकी तिमी थियौ, र म थिए ।

लाग्थ्यो तिमी नहुदा
यो समुद्रको छालमा
लहर नै छैन
बन पाखा हरीयाली हुने छैन
महल भासीने छ
याहा केहि हुने छैन
किनकी तिमी नहुदा
म, हुने छैन ।

एक्कासी छायो सन्नाटा
चल्यो आधि हुरी
बज्रपात भयो वाचामा
खहरेको बाढीले
फालिए एकातिर बगरमा

मनको वाटोहरुमा
पाइला खोज्दै हिडे
आफैलाई खोज्दै भौतारिए
अव तिमी छैनौ
तर.....अव म छु ।

तितो भएको
ति मिठ्या सपनाहरु भुल्दैछु
वास्तबिक्तासंग
सत्यताको जिवन जिउन सिक्दैछु ।

आहा यहाँ त
हरियाली वन पाखाको
संरक्षण गर्न बाँकिनै रहेछ
महलहरु त अझ
मर्मत गर्नु पर्नेरहेछ
कोशीस गर्दैछु ।

साच्चै आज मैले सच्चा जिन्दगी पाएकोछु
किनकी आज म, यो संसारको अस्तित्व बुझ्दैछु
संसारमा म हुनुको अर्थ खोज्दैछु
त्यसैले आज वन पाखामा हरियाली छ
समुद्रको छालमा लहर छ
गगनचुम्बि महल अग्लो छ ।

किनकी ममा यथार्तको धरातलमा रहेर बाँच्ने रहर छ ।

फूल हुँ म


टंक सम्वाहाम्फे

फूल हुँ म वनको नलाए तिमीले ओइली झर्छु
पानी हुँ म नदीको नरोके तिमीले वगी जान्छु

नपछ्याउन सक्छौ यी मेरा यात्राहरु
नसझाउन सक्छौ यी मेरा सपनाहरु
अधुरो भए भाग्य अधुरै जिवन वाची दिन्छु
पानी हुँ म नदीको नरोके तिमीले वगी जान्छु

नस्विकार्न सक्छौ यी मेरा वाचाहरु
नगाउन सक्छौ यी मेरा गीतहरु
विरानो भए आफ्नो विरानै सम्वन्ध भई दिन्छु
पानी हुँ म नदीको नरोके तिमीले वगी जान्छु

संगीत - दिनेश सुब्बा
स्वर - सुनिता प्रधान

समर्पण


प्रकार अन्तर

शहरमा, चेतना बन्धकी छ
तिमीले देखिनौ ?
आर्यघाटमा मात्र
खरानी हुँदो रहेनछ जीवन ।
शहरमा, अनौठो छटपटी छ

म संसारको
सबैभन्दा धेरै पर्यटक हुँ
त्यहीं त हो नि -लण्डन
हिजै त हो गाडी चढेर गएको
सपनाको
विश्वास,भ्रम र त्रास हुँदै
आज समर्पण सम्म आइपुग्दा
सम्झना-बादल चुहिएको
यो मन-पहाडको
भर्खरै ज्ञात भएको
अज्ञात देउरालीको
छेउमै भेटेको छु, आत्मविश्वास-दर्शनढुंगा
र त्यहीँ आफ्ना आँखाहरुलाई
भावनाले खलबल पारेर
श्रद्दाको छिनोले तिम्रो नाम खोपिरहेछु
ट्वाक्, ट्वाक्, ट्वाक्, ट्वाक्......
यो संगीत हो- हृदयको

जानोस यो पहाडले पनि;
तिम्रो नाम
कती प्यारो छ, मेरा लागि

अन्जुलीभरी पारीजात थापेर
मध्यरातमा
बगाएदिएको छु खोलामा
समुद्रबाट टिपेर
कपालमा सिउरिनू
यो हृदयले लेखेको प्रान्जल भावलाई
स्वार्थी बजारको बकवास नसम्झनू

हो !, सपनामै त हो नि
स्वतन्त्र भएर घुम्ने
विपना त यथार्थको अटुट जन्जिरले
बाँधिएको छ ;
अपार समयको झ्यालखानामा
म, बन्धी छु बाध्यताको

म खोलाको किनारमा ।
तिमी समुद्रको किनारमा ।

२०६७-०४-०१, किर्तिपुर, काठमाडौं

सर्वोच्च प्रेम


प्रकार अन्तर

तिमी सर्वोच्च छालको
शिखरमा छौ
र यो छाल अटल !
मेरै मुटुको सागरमा उठेको छ ।
नडराउ, यहाँ हिंस्रक सामिप्य छैन
र यो दुरताबाटै मैले
तिमीलाई प्रेम गरेको छु ।
सम्झ,
यहाँ शान्त,शालिन र शुभ्र सामिप्य छ ।
तिमी दुर छौ र नै यो संभव छ
नत्र यो मनको तलाउमा
गोहिहरु चल्बलाउन थाल्थे ।

प्रेम गहिरो छ
र मैले प्रेममा
कुनै नीच उचाइ
कल्पना गरेको छैन ।
त्यहाँ लडिन्छ कि !
भन्ने डर हुन्छ ।
बाहिर र भित्र यही फरक छ
भित्र, म लड्ने संभावना शुन्य छ ।
त्यहाँ तिमी सर्वोच्च छौ ।

म तिम्रो
आधार-शिविर !
विश्वास गर,
यहिबाट हेर्नेछु तिम्रो उचाइ !
यहाँ छु भन्ने संकेत-
म दुबै हात हावामा उचाल्छु ।
सक्छौ,
केही पहिरोहरुले पुर्ने प्रयास गर ।
सक्दैनौ, थोरै हिमपातले स्पर्श गर ।
र विश्वास गर,
तिम्रो पवित्रतालाई कुल्चने, म
आरोही होइन ।

२०६७-०४-०४, कीर्तिपुर, काठमाडौं

अधेरीमै आउनु तिमी


योगेन्द्र गिरी ,संघश,

उजाड मेरो जिन्दगीमा हरियाली बसन्त
बनि आउनु तिमी

सुनौलो बिहानीमा भेट नहोला
अधेरी रातमा नै आउनु तिमि

बिपनीमा तिमीलाई भेट्न सकिन
सपनीमै आउनु तिमी

जिबनी भरी सगै बाच्ने,सगै मर्ने
बाचा कसम खायौ किन ?

सधै यहि बाचा कसमलाई सम्झनामा राखनु तिमी
यो मेरो चोखो मायालाई धोका दिएर कतै नजानु तिमी

मेरो सम्झना आउदा तस्बिर हेरी मन बुझाउनु तिमी
मेरो हरेक पाइलाहरुमा तिम्रो सफलताको खाचो छ

संगम चौतारी अनि देउरालीमा बिताएका
कुराहरुलाई फर्केर नहेर्नु तिमी

धुपू-१ लेब्रंग
संखुवासभा
कोशी - नेपाल

बादल फाट्न सक्छ


उषा गिरी

समयको खाली सिउदोमा
रङ्ग भर्ने कोशीस नगर
सिमारेखा लामोछ
अन्धकार सङ्गै
बादल फाट्न सक्छ
डाढा पाखा हिजोजस्तो छैन
पूर्णबिराम र
प्रश्नबाचकहरु सँगै
जीबन धमिलिन सक्छ
पानीको फोकासरी
प्याट्ट फुट्न सक्छ
जीबनको सपना
पुरा नहुन सक्छ
अलौकिक मनमस्तिमा
गतिशिल् बेगमा
सर्बशक्तिवान हुन ब्यर्थछ
स्वार्थपूर्ण मित्रता
लामो हुन सक्तैन
जिन्दगीका जोड र घटाऊहरुमा।

हाल: चारपाने झापा,
अगष्ट ११,२०१०

गजल


सूर्यविक्रम याक्खा

मुहारमा हाँसो लिएर पनि तर्किन सक्या छैन मन ,
दुःखेसो पोख्दै रुयेको न्याउली फर्किन सक्या छैन मन ।१।

आँखीभूर्इ गाँऊमा भिर-पाँखा भत्क्यो सुस्केरा सुसाऊदै ,
अस्मिले दिएको त्यो रुमाल चिनो विर्सिन सक्या छैन मन ।२।

सिङ्गफेको खेतमा आलीको वेतमा लच्केर गयो नी ,
अकारे बाटो अरुणको सातो र्सर्किन सक्या छैन मन ।३।

गुराँसे गाँऊ तामाफोक-को ठाऊमा नौ रंगी फूले छ ,
यी आँखाहरु जुधेर गए लर्किन सक्या छैन मन ।४।

अन्तुको डाँडो झुल्किन्छ घाम सल्ला नै सल्लाको घारीमा ,
क्षितिज पारी कस्तो छ माया वर्षीन सक्या छैन मन ।५।